#81 info steel Afgiftekantoor Brussel X - P910504 - Driemaandelijks - nummer 81 - 4-5-6 / 2025
Disponible dès maintenant pour vos projets L’initiative XCarb® rassemble les différentes activités de décarbonisation d’ArcelorMittal vers un acier net zéro d’ici 2050. La production d’acier XCarb® de sources recyclées et renouvelables se fait en utilisant jusqu’à 100% de ferraille dans un four à arc électrique alimenté par de l’électricité 100% renouvelable, solaire et éolienne. Par conséquent, nos produits longs ont une empreinte carbone inférieure à 400kg de CO2-eq par tonne. La faible empreinte carbone de nos profilés et de nos barres d’acier se reflète dans notre déclaration environnementale de produit (EPD), gage de la transparence et de la durabilité de nos processus. 100% électricité renouvelable Jusqu’à 100% ferraille recyclée 100% green stroom Tot 100% gerecycleerd schroot Nu beschikbaar voor uw projecten XCarb® is de verzamelnaam voor de verschillende decarbonisatie activiteiten van ArcelorMittal richting netto-nul staal tegen 2050. De productie van XCarb® gerecycleerd en hernieuwbaar geproduceerd staal gebeurt in een vlamboogoven die gevoed wordt met 100% groene, door zon en wind opgewekte, stroom en tot 100% schroot. Hierdoor hebben onze lange producten een CO2-voetafdruk van minder dan 400 kg CO2 Eq per ton. De lage CO2-voetafdruk van onze profielen en stafstaal wordt weergegeven in onze milieuproductverklaring (EPD), een garantie voor de transparantie en duurzaamheid van onze processen. Scan for more information Disponible dès maintenant pour vos projets L’initiative XCarb® rassemble les différentes activités de décarbonisation d’ArcelorMittal vers un acier net zéro d’ici 2050. La production d’acier XCarb® de sources recyclées et renouvelables se fait en utilisant jusqu’à 100% de ferraille dans un four à arc électrique alimenté par de l’électricité 100% renouvelable, solaire et éolienne. Par conséquent, nos produits longs ont une empreinte carbone inférieure à 400kg de CO2-eq par tonne. La faible empreinte carbone de nos profilés et de nos barres d’acier se reflète dans notre déclaration environnementale de produit (EPD), gage de la transparence et de la durabilité de nos processus. 100% électricité renouvelable Jusqu’à 100% ferraille recyclée 100% green stroom Tot 100% gerecycleerd schroot Nu beschikbaar voor uw projecten XCarb® is de verzamelnaam voor de verschillende decarbonisatie activiteiten van ArcelorMittal richting netto-nul staal tegen 2050. De productie van XCarb® gerecycleerd en hernieuwbaar geproduceerd staal gebeurt in een vlamboogoven die gevoed wordt met 100% groene, door zon en wind opgewekte, stroom en tot 100% schroot. Hierdoor hebben onze lange producten een CO2-voetafdruk van minder dan 400 kg CO2 Eq per ton. De lage CO2-voetafdruk van onze profielen en stafstaal wordt weergegeven in onze milieuproductverklaring (EPD), een garantie voor de transparantie en duurzaamheid van onze processen. Scan for more information Disponible dès maintenant pour vos projets L’initiative XCarb® rassemble les différentes activités de décarbonisation d’ArcelorMittal vers un acier net zéro d’ici 2050. La production d’acier XCarb® de sources recyclées et renouvelables se fait en utilisant jusqu’à 100% de ferraille dans un four à arc électrique alimenté par de l’électricité 100% renouvelable, solaire et éolienne. Par conséquent, nos produits longs ont une empreinte carbone inférieure à 400kg de CO2-eq par tonne. La faible empreinte carbone de nos profilés et de nos barres d’acier se reflète dans notre déclaration environnementale de produit (EPD), gage de la transparence et de la durabilité de nos processus. 100% électricité renouvelable Jusqu’à 100% ferraille recyclée 100% green stroom Tot 100% gerecycleerd schroot Nu beschikbaar voor uw projecten XCarb® is de verzamelnaam voor de verschillende decarbonisatie activiteiten van ArcelorMittal richting netto-nul staal tegen 2050. De productie van XCarb® gerecycleerd en hernieuwbaar geproduceerd staal gebeurt in een vlamboogoven die gevoed wordt met 100% groene, door zon en wind opgewekte, stroom en tot 100% schroot. Hierdoor hebben onze lange producten een CO2-voetafdruk van minder dan 400 kg CO2 Eq per ton. De lage CO2-voetafdruk van onze profielen en stafstaal wordt weergegeven in onze milieuproductverklaring (EPD), een garantie voor de transparantie en duurzaamheid van onze processen. Scan for more information Disponible dès maintenant pour vos projets L’initiative XCarb® rassemble les différentes activités de décarbonisation d’ArcelorMittal vers un acier net zéro d’ici 2050. La production d’acier XCarb® de sources recyclées et renouvelables se fait en utilisant jusqu’à 100% de ferraille dans un four à arc électrique alimenté par de l’électricité 100% renouvelable, solaire et éolienne. Par conséquent, nos produits longs ont une empreinte carbone inférieure à 400kg de CO2-eq par tonne. La faible empreinte carbone de nos profilés et de nos barres d’acier se reflète dans notre déclaration environnementale de produit (EPD), gage de la transparence et de la durabilité de nos processus. 100% électricité renouvelable Jusqu’à 100% ferraille recyclée 100% green stroom Tot 100% gerecycleerd schroot Nu beschikbaar voor uw projecten XCarb® is de verzamelnaam voor de verschillende decarbonisatie activiteiten van ArcelorMittal richting netto-nul staal tegen 2050. De productie van XCarb® gerecycleerd en hernieuwbaar geproduceerd staal gebeurt in een vlamboogoven die gevoed wordt met 100% groene, door zon en wind opgewekte, stroom en tot 100% schroot. Hierdoor hebben onze lange producten een CO2 minder dan 400 kg CO2 Eq per ton. De lage CO2-voetafdruk van onze profielen en stafstaal wordt weergegeven in onze milieuproductverklaring (EPD), een garantie voor de transparantie en duurzaamheid van onze processen. Scan for more information Disponible dès maintenant pour vos projets L’initiative XCarb® rassemble les différentes activités de décarbonisation d’ArcelorMittal vers un acier net zéro d’ici 2050. La production d’acier XCarb® de sources recyclées et renouvelables se fait en utilisant jusqu’à 100% de ferraille dans un four à arc électrique alimenté par de l’électricité 100% renouvelable, solaire et éolienne. Par conséquent, nos produits longs ont une empreinte carbone inférieure à 400kg de CO2-eq par tonne. La faible empreinte carbone de nos profilés et de nos barres d’acier se reflète dans notre déclaration environnementale de produit (EPD), gage de la transparence et de la durabilité de nos processus. 100% électricité renouvelable Jusqu’à 100% ferraille recyclée 100% green stroom Tot 100% gerecycleerd schroot Nu beschikbaar voor uw projecten XCarb® is de verzamelnaam voor de verschillende decarbonisatie activiteiten van ArcelorMittal richting netto-nul staal tegen 2050. De productie van XCarb® gerecycleerd en hernieuwbaar geproduceerd staal gebeurt in een vlamboogoven die gevoed wordt met 100% groene, door zon en wind opgewekte, stroom en tot 100% schroot. Hierdoor hebben onze lange producten een CO2-voetafdruk van minder dan 400 kg CO2 De lage CO2-voetafdruk van onze profielen en stafstaal wordt weergegeven in onze milieuproductverklaring (EPD), een garantie voor de transparantie en duurzaamheid van onze processen. Scan for more information ponible dès maintenant ur vos projets ative XCarb® rassemble les différentes activités de bonisation d’ArcelorMittal vers un acier net zéro 050. oduction d’acier XCarb® de sources recyclées et velables se fait en utilisant jusqu’à 100% de ferraille un four à arc électrique alimenté par de l’électricité renouvelable, solaire et éolienne. Par conséquent, oduits longs ont une empreinte carbone inférieure kg de CO2-eq par tonne. ble empreinte carbone de nos profilés et de arres d’acier se reflète dans notre déclaration onnementale de produit (EPD), gage de la parence et de la durabilité de nos processus. 100% électricité enouvelable Jusqu’à 100% ferraille recyclée 100% green stroom Tot 100% gerecycleerd schroot Nu beschikbaar voor uw projecten XCarb® is de verzamelnaam voor de verschillende decarbonisatie activiteiten van ArcelorMittal richting netto-nul staal tegen 2050. De productie van XCarb® gerecycleerd en hernieuwbaar geproduceerd staal gebeurt in een vlamboogoven die gevoed wordt met 100% groene, door zon en wind opgewekte, stroom en tot 100% schroot. Hierdoor hebben onze lange producten een CO2-voetafdruk van minder dan 400 kg CO2 Eq per ton. De lage CO2-voetafdruk van onze profielen en stafstaal wordt weergegeven in onze milieuproductverklaring (EPD), een garantie voor de transparantie en duurzaamheid van onze processen. Scan for more information Disponible dès maintenant pour vos projets L’initiative XCarb® rassemble les différentes activités de décarbonisation d’ArcelorMittal vers un acier net zéro d’ici 2050. La production d’acier XCarb® de sources recyclées et renouvelables se fait en utilisant jusqu’à 100% de ferraille dans un four à arc électrique alimenté par de l’électricité 100% renouvelable, solaire et éolienne. Par conséquent, nos produits longs ont une empreinte carbone inférieure à 400kg de CO2-eq par tonne. La faible empreinte carbone de nos profilés et de nos barres d’acier se reflète dans notre déclaration environnementale de produit (EPD), gage de la transparence et de la durabilité de nos processus. 100% électricité renouvelable Jusqu’à 100% ferraille recyclée 100% green stroom Tot 100% gerecycleerd schroot Nu beschikbaar voor uw projecten XCarb® is de verzamelnaam voor de verschillende decarbonisatie activiteiten van ArcelorMittal richting netto-nul staal tegen 2050. De productie van XCarb® gerecycleerd en hernieuwbaar geproduceerd staal gebeurt in een vlamboogoven die gevoed wordt met 100% groene, door zon en wind opgewekte, stroom en tot 100% schroot. Hierdoor hebben onze lange producten een CO2-voetafdruk van minder dan 400 kg CO2 De lage CO2-voetafdruk van onze profielen en stafstaal wordt weergegeven in onze milieuproductverklaring (EPD), een garantie voor de transparantie en duurzaamheid van onze processen. Scan for more information
1 InfoSteel #81 — 2025 - 4-5-6 Editoriaal Driemaandelijks blad uitgegeven door Infosteel (het staalinformatiecentrum voor België en het G.-H. Luxemburg) Verantwoordelijke Uitgever: Koen Michielsen, General Manager Infosteel vzw Z.1 Researchpark 110, BE-1731 Zellik, België t: +32-2-509 15 01 info@infosteel.be - www.infosteel.be BTW: BE 0406 763 362 Redactieraad: magazine@infosteel.be Geert Bettens, Daphne Deckers, Bruno Dursin, Robrecht Keersmaekers, Hugo Koch, Jo Van den Borre en Jan van Hapert Vertaling en correctie: Infosteel & Rudi Vanmechelen Advertenties: info@infosteel.be - t: +32-2-509 15 05 Verspreiding : Gratis voor leden van Infosteel vzw Oplage_: 2.300 exemplaren Verkoop per stuk: € 15 / nummer(iBTW) Lid worden: info@infosteel.be Alleen de auteurs zijn verantwoordelijk voor de artikels. De auteur gaat akkoord met publicatie van de toegezonden documenten. Alle rechten voorbehouden, die van vertaling en bewerking inbegrepen. ISSN 2032-281X Copyright 2025 by Infosteel nummer 81 – 04-05-06/2025 magazine voor architectuur, techniek & innovatie in staalbouw coverbeeld Smart Manufacturing Campus – FacThory, Genk Beeld: Bollinger+Grohmann Artikel op pagina 18 In Memoriam José Jongen (29/06/1943 - 09/04/2025) José Jongen was een persoon met een bijzondere passie en uitgebreide kennis van staal(constructie) en heeft enorm veel voor Infosteel gedaan en betekend. Hij was werkzaam in Duitsland, de Emiraten, in Canada en keerde dan terug naar België als directeur bij Meuse Construct in Seraing nabij Luik. Hij stond bekend als een zeer bekwaam lasingenieur en een specialist in de brandbeveiliging. Voor Infosteel leverde hij bijdrages aan het magazine en diverse publicaties, was trouw aanwezig op events, gastspreker op seminaries, etc... Bij zijn pensioen in oktober 2008 werd hij consultant voor Infosteel en deelde zijn kennis via de helpdesk. José blijft in de herinnering als fijn, aimabel en loyaal persoon. Heel grote dank aan José. Beste lezers, U heeft het ongewijfeld opgemerkt: uw vertrouwde info_steel-magazine ziet er vanaf deze editie een beetje anders uit. We kiezen daarbij bewust voor evolutie en niet voor revolutie. En als u zo dadelijk verder bladert, zal u wellicht ook opmerken dat de inhoud enigszins herdacht is. Ik geef jullie daarbij graag een klein beetje toelichting. Er verschijnt vanaf nu een afzonderlijke Nederlandstalige en Franstalige editie. Dat spaart wat papier en gewicht bij het verzenden, maar we hopen vooral dat het de leesbaarheid ten goede komt. En de inhoud wordt samengesteld door een heuse redactieraad, waarin alle betrokken vakdomeinen aanwezig zijn (bouwkunde, staalbouw, architectuur, staalproductie, ...). Het is de bedoeling dat de variatie aan artikels steeds groter wordt, en zo aansluit bij meerdere interessegebieden. Deze transformatie is het resultaat van hard nadenken, van proberen en opnieuw proberen, maar ook gewoon van knopen doorhakken door mijn collega’s Jo en Bruno. Ik hou er dan ook aan hen langs deze weg te bedanken. Alle opmerkingen en suggesties zijn steeds welkom op magazine@infosteel.be ! We voorzien in de herfst (na 2 edities van de nieuwe aanpak) ook een grondige evaluatie door onze leden. Veel leesplezier, en benieuwd naar jullie reacties, Koen Michielsen, directeur Infosteel info steel
De Europese staalbouwsector staat op een kruispunt. Hoe blijven we concurrerend in een mondiale markt terwijl we inzetten op duurzaamheid, innovatie en strategische autonomie? Met trots presenteert Infosteel een serie columns, geschreven door Daphne Deckers, COO van Victor Buyck Steel Construction, en Joost Merema, partner bij PRO6 managers. Vanuit hun unieke perspectieven – Daphne als leider binnen een toonaangevend staalconstructiebedrijf en Joost als ervaren adviseur in internationale bouwprojecten – bieden zij scherpe analyses over onderwerpen zoals circulaire bouw, groene aanbestedingen, geopolitieke spanningen en innovaties. Deze reeks biedt waardevolle inzichten voor iedereen die betrokken is bij staalbouw in België, Luxemburg en daarbuiten. We nodigen u uit om mee te lezen, mee te denken en uw stem te laten horen. Samen bouwen we aan een sterke, duurzame toekomst voor de sector! 1 https://www.eurofer.eu/assets/publications/reportsor-studies/annual-report-2023/FINAL_EUROFER_ Annual-Report_2023.pdf 2 https://www.consilium.europa.eu/media/ny3j24sm/ much-more-than-a-market-report-by-enrico-letta.pdf 3 https://commission.europa.eu/ topics/eu-competitiveness/ draghi-report_en#paragraph_47059 4 https://commission.europa.eu/topics/ eu-competitiveness/clean-industrial-deal_nl 5 https://single-market-economy. ec.europa.eu/document/download/ 7807ca8b-10ce-4ee2-9c11-357afe163190_en Uw reacties naar magazine@infosteel.be INHOUD Editoriaal 1 In memoriam José Jongen 1 Zoeken naar balans in het Europees staal 3 Portlantis: Een verhalenmachine uit staal 4 Galvanizing Awards uitgereikt 6 Tornado: roestvast stalen kunstwerk en uitkijkpunt in één 8 Het Iraanse huis – Stichting Avicenne 10 Steely England! 12 Steel Warriors empowered by Belmetal 13 “Naar een ‘andere’ Architectuur” 14 Smart Manufacturing Campus – FacThory 18 Sleutelpositie van staal in het reduceren van koolstofvoetafdruk 22 Genk Kattevennen: Staal als de ‘obvious choice’ 26 Vandewiele Experience Centre 28 Leden 32 P.14 P.26 P.18 P.28
3 InfoSteel #81 — 2025 - 4-5-6 Dit jaar vertaalde de Europese commissie Draghi’s aanbevelingen in de Clean Industrial Deal4 in februari 2025. Met het systeem van CO2-grensheffingen (CBAM) wil Europa import belasten op basis van hun CO2-uitstoot, terwijl groene aanbestedingen moeten zorgen voor meer vraag naar duurzaam staal binnen Europa. Naar onze mening is het voorstel om hogere importheffingen op half- en eindfabricaten in te voeren essentieel voor de staalbouw. Dit wel met dien verstande dat er een evenwicht is tussen het invoeren van importheffingen en de vooruitgang van de Europese economie. Bijvoorbeeld in sectoren waar binnenlandse producenten zo ver achterop zijn geraakt dat het duurder maken van importen alleen maar buitensporige kosten voor de economie met zich mee zou brengen. In deze omstandigheden zou het beter zijn als de EU hogere investeringen in meer geavanceerde technologieën financiert. In het Steel and Metals Action Plan (SMAP)5 van maart 2025 bouwt de Europese Commissie voort op zowel het Letta- als het Draghi-rapport en herhaalt de EC het belang van deze harmonisatie van aanbestedingsregels. Een autonome markt volop in beweging Voor België betekent het dat er kansen liggen in meer circulaire staaltoepassingen. Op dit moment is bijna een kwart van het in de EU geproduceerde staal al gerecycled en de ambitie is te groeien naar 50% tegen 2030. Ook lopen er in de EU op dit moment al een aanzienlijk aantal waterstofgerelateerde staalprojecten maar concurrentie uit het MiddenOosten groeit. De EU bevindt zich dus op een tweesprong. Draghi’s investeringsagenda vereist lef en actie, en Letta’s interne markt vraagt om daadkrachtige regie en consistentie in beleid. Voor staalleveranciers en -bouwers lijken daarom twee zaken cruciaal voor de komende jaren. Als eerste moeten publieke opdrachtgevers via aanbestedingen vraagzekerheid bieden in hun uitvragen voor toepassing van duurzaam geproduceerd staal. Daarbij is het van belang dat de producenten en bouwers de prijsstijgingen weten te beperken, maar moeten overheden in hun budgettering wel afdoende rekening houden met de effecten op korte termijn van de keuze om duurzaam geproduceerd staal toe te passen. Te veel nadruk op een lagere prijs zou via de achterdeur van een aanbesteding kunnen leiden tot staal van niet duurzame origine. Ten tweede zouden de inkomsten van de CO2 grensheffingen (geschat op €14 miljard/jaar) rechtstreeks ingebracht kunnen worden naar innovatie in hubs zoals de Gentse waterstofcluster. Zoals de Europese Commissie in het SMAP zelf stelt: “Zonder een levendige markt voor duurzaam staal blijft strategische autonomie een illusie.” De vraag is niet óf men in Europa deze balans moet vinden, maar hoe snel we deze uitdaging kunnen omzetten in kansen die onze industrie versterken – vandaag én morgen. De Europese staalindustrie staat voor een paradox: enerzijds ijvert de EU voor strategische autonomie en vergroening. Anderzijds zorgen verschillende factoren op de mondiale markt tot spanningen op die ambitie. Voor staalleveranciers en -bouwers blijft deze spanning voorlopig dagelijkse realiteit: hoe combineren we deze ambities op duurzaamheid en autonomie met betaalbaarheid? Laten we deze ontwikkelingen nader bekijken. Is het verleden ook de toekomst? De sluisdeuren en bruggen voor de nieuwe sluis in Terneuzen zijn uit China vertrokken [maart 2021]. Goedkoop Chinees staal dreigt de wereld te overspoelen [september 2024]. Enorm fornuis Project ONE onderweg vanuit Thailand naar Antwerpen [november 2024]. Op regelmatige basis en al meer dan 15 jaar lang worden er staalwerken besteld in het verre oosten. Het resultaat hiervan is dat kennis wegtrekt, zeker in tijden van crisis. De vrije handel is uiteraard belangrijk, maar kan absoluut niet het enige punt op de agenda zijn. Er moet gestreefd worden naar een handelsbeleid dat rekening houdt met sociale, ecologische en kwaliteitsaspecten. EUROFER waarschuwde twee jaar geleden al dat zonder aanvullende maatregelen Europese producenten kwetsbaar zullen blijven voor concurrentie uit landen als Turkije en India, waar milieustandaarden minder streng zijn dan in Europa.1 Letta, Draghi en de EU: investeren in een verdeelde markt Begin vorig jaar verscheen het Lettarapport2 (april 2024), waarin de basis werd gelegd voor een versterking van de interne markt, wat schaalvoordelen biedt voor staalproducenten in Europa. Als voorwaarde voor die versterking benadrukt het rapport de noodzaak van verdere harmonisatie van nationale aanbestedingsregels. Het in september 2024 gepresenteerde Draghi-rapport3 bouwt voort op deze visie en richt zich specifiek op de decarbonisatie van energie-intensieve sectoren waaronder staal. Zoeken naar balans in het Europees staal COLUMN Daphne Deckers, COO van Victor Buyck Steel Construction & Joost Merema, partner bij PRO6 managers
1 4 2 3 Portlantis: Een verhalenmachine uit staal Het nieuwe havenervaringscentrum Portlantis op Maasvlakte 2, Rotterdam werd afgelopen maart geopend. Rotterdam en zijn haven zijn al eeuwenlang nauw met elkaar verbonden. Nu de haven een belangrijke duurzame transitie ondergaat, rijst de vraag: hoe kan men meer begrijpen en leren van deze verandering? Een nieuw tentoonstellings- en bezoekerscentrum ontworpen door MVRDV moet daar antwoord op geven. Portlantis, bestaande uit vijf gestapelde en gedraaide bouwlagen, is opgebouwd uit een staalskelet met staalplaat-betonvloeren en stalen sandwichpanelen in de gevels. Daar het zich bevindt in een industriegebied en direct aan zee: een ‘agressief milieu’, is de staalconstructie langdurig beschermd tegen corrosie dankzij toepassing van een duplexsysteem – het staal is verzinkt én gecoat. Demontabele constructie Het gebouw is gemaakt van eenvoudige, circulaire en industriële materialen. De stalen hoofddraagconstructie is demontabel, zodat onderdelen hergebruikt kunnen worden. Zelfs voor de fundering worden geen heipalen gebruikt, waardoor het volledig ontmantelt kan worden zonder een spoor achter te laten. Voor de gevelpanelen is een retourname- overeenkomst gesloten met de fabrikant. ACTUEEL 1 Concept : tekening MVRDV 2 3 4 Foto © Ossip van Duivenbode Plaats: Prinses Máximaweg 301 Maasvlakte Rotterdam (NL) Opdrachtgever: Port of Rotterdam Architect: MVRDV Studiebureau: Van Rossum Raadgevende Ingenieurs / Royal HaskoningDHV Staalbouwer: Van Sluisveld Group Staalbekleding en -vloeren: Kingspan
ZINKINFO BENELUX BRANCHEORGANISATIE VOOR DISCONTINU THERMISCH VERZINKEN Vloedstegenbrug Haaksbergen Janson Bridging Engineering BV INFOZINC BENELUX ASSOCIATION PROFESSIONNELLE DE LA GALVANISATION À CHAUD DISCONTINUE
2 1 Galvanizing Awards uitgereikt De combinatie staal-glas levert een uniek gebouw af dat als een sculptuur een baken in de omgeving vormt. Gezien de wisselende klimatologische omstandigheden met verschillende luchtvochtigheidsgehaltes per ruimte of bouwdeel is er vanuit de uniforme gedachte van architectonische verschijningsvorm voor gekozen om de staalconstructie thermisch te verzinken. Zeker bij het beleven van de verschillende bouwdelen (hal versus trappenhuis/buffer) levert dit een gelijk beeld op van de constructie. Infra, Mobiliteit & Openbare Ruimte De Award gaat naar Kunstinstallatie Planetenpad2 in het natuurgebied Kattevennen, één van de negen toegangspoorten tot het Nationaal Park Hoge Kempen in Genk. Het is een interactieve en educatieve reis door ons zonnestelsel, via een 2,5 km lange wandelroute. Eén van de meest markante objecten die je tijdens de wandeling ontdekt, is een gedetailleerd schaalmodel van ons zonnestelsel, waar de afstanden en grootte van de planeten worden geïllustreerd ten opzichte van de zon. Gezien de opstelling in een buitenomgeving diende de constructie op een doeltreffende manier beschermd te worden Op 17 juni 2025 werden in Amsterdam de tweejaarlijkse ZinkInfo Galvanizing Awards (voorheen bekend als de Benelux Trofee voor Thermisch Verzinken) uitgereikt. Met deze wedstrijd zet Zinkinfo de veelzijdigheid en de voordelen van thermisch verzinken in de schijnwerpers. Thermisch verzinken biedt zowel ontwerpers als opdrachtgevers tal van voordelen. De combinatie van een lange levensduur, onderhoudsvriendelijkheid en het esthetische verouderingsproces maakt van thermisch verzinken een bijzonder aantrekkelijk conserveringssysteem. De jury kende in vier categorieën een Award toe, en één project werd beloond met de Circulariteitsprijs. Gebouwen Hulpwarmtecentrale Amsterdam1 kwam als winnaar uit de bus in de categorie Gebouwen. Hiermee scoort dit unieke project een drieklapper, want eerder viel het al in de prijzen bij de Nationale Staalprijs en de 'Glas Award' in Nederland. Een enorme waterbuffer, die een cruciale rol speelt in de warmtelevering, wordt samen met alle overige techniek van pompen en leidingen omhuld door een schil van half doorzichtig glas.
7 InfoSteel #81 — 2025 - 4-5-6 4 5 3 tegen corrosie. De keuze om de gehele constructie thermisch te verzinken, drong zich op. Hierdoor wordt het bestaan van de kunstinstallatie verduurzaamd. Karakteristieke elementen De Pompentoren in Ichtegem3 ging aan de haal met de Award in deze categorie. Bij de herbestemming van de karakteristieke en elegante bakstenen Pompentoren stond het behoud van de oorspronkelijke uitstraling centraal. Tegelijkertijd was er de ambitie om het gebouw een nieuwe functie en tijdslaag te geven: transformatie tot uitkijktoren. De toevoeging moest niet alleen de identiteit van de toren versterken, maar ook een subtiele harmonie creëren tussen oud en nieuw. De combinatie van verzinkt staal en baksteen, oud en nieuw, zwaar en licht, resulteert in een ontwerp dat meer is dan een som van materialen. Het is een zorgvuldig gebalanceerde dialoog tussen traditie en innovatie, tussen functie en esthetiek. Duplex In het havenkwartier van Deventer, waar oud haven-DNA en creativiteit samenkomen, staat het stoere woongebouw STAAL4. Geïnspireerd op haveninstallaties vol staal en buizen, ontwierp het architectenbureau een industriële ‘woonmachine’ met 42 appartementen, kantoren, studio’s, een autogarage en een automatisch parkeersysteem. De keuze voor staal was niet alleen esthetisch, maar ook functioneel. De flexibiliteit, robuustheid en snelheid van montage maakten staal het ideale materiaal voor het uitgesproken ontwerp. Het past naadloos bij de havenhistorie en onderstreept de rauwe, industriële uitstraling van STAAL — een gebouw waar architectuur, context en materiaalgebruik volledig samenvallen. Circulair Bouwen De Vloedstegenbrug in Haaksbergen5 is een tijdelijke oplossing bestaande uit een Balk brug van Janson Bridging, opgebouwd uit twee overspanningen van 13,5 m met een tussensteunpunt in de beek. Aan beide zijden is een voetgangers- en fietsbrug aangelegd, zodat licht verkeer gescheiden blijft van het overige verkeer. Het unieke modulaire karakter van dit type bruggen maakt het mogelijk om bouwblokken aan elkaar te koppelen. Hierdoor kunnen bruggen eenvoudig worden verlengd door meerdere secties te combineren. Zo kan een overspanning van 27 m worden gerealiseerd met twee elementen van 13,5 m of drie elementen van 9. Dankzij de demonteerbare verbindingen zijn de systemen niet alleen eenvoudig te monteren, maar ook te demonteren en herbruikbaar. ACTUEEL 1 Hulpcentrale Amsterdam (NL) – opdrachtgever: Vattenfall Amsterdam • ontwerp: Willem Schutter, Schutter-ETH • studiebureau: Bouwadviesbureau Strackee • staalbouwer: Kampstaal • foto Willem Schutter, Schutter-ETH 2 Kunstinstallatie Planetenpad, Genk (BE) – opdrachtgever: Kattevennen Cosmodrome • ontwerp: NU architectuuratelier • studiebureau: Mouton • staalbouwer: Verhofsté • foto Ruben Mertens (Mouton) 3 Pompentoren in Ichtegem (BE) – opdrachtgever: Gemeente Ichtegem • ontwerp: Studio Pallesh • studiebureau: BAS • staalbouwer: Tilcon & ZNRBV • foto Milad Pallesh 4 Woongebouw STAAL, Deventer (NL) – opdrachtgever: HKO Havenkwartier Ontwikkeling Deventer • ontwerp: Buro Duck architectuur en Bouwkunde Voorst • studiebureau: JVZ Ingenieurs • staalbouwer: Tasche Staalbouw (constructief) & Rometa Metaalproducten (gevelbekleding) • foto Buro Duck architectuur 5 Vloedstegenbrug in Haaksbergen (NL) – opdrachtgever: Van Hattum en Blankevoort • studiebureau: Janson Bridging Engineering • staalbouwer: Janson Bridging • foto Janson Bridging
4 3 1 2 Tornado: roestvast stalen kunstwerk en uitkijkpunt in één Fenix, het nieuwe kunstmuseum over migratie in Rotterdam, is open Met een symbolische gongslag opende Hare Majesteit Koningin Máxima half mei 2025 Fenix, het nieuwe kunstmuseum over migratie in Rotterdam. In 1923 is de 360 m lange San Franciscoloods in gebruik genomen ten behoeve van de boedelopslag van de HollandAmerika Lijn. Deze loods, gepositioneerd aan de kade van de Maas op RotterdamKatendrecht, was destijds een van de grootste loodsen ter wereld. Na schade door bombardementen en een brand werd de loods in 1954 opnieuw gebouwd als 2 loodsen: Fenix I en Fenix II. In opdracht van stichting Droom en Daad werd de bestaande Fenix II-loods zorgvuldig gerestaureerd. In het midden werd een grote sparing gemaakt voor een tornadovormig kunstwerk ontworpen door MAD architects. Dit kunstwerk dient als toegang naar een uitkijkbordes. Het is een 550 meter lange, gedraaide trap in het hart van de historische loods die eindigt op een 360 graden uitzichtplatform met panoramisch zicht op de skyline van Rotterdam. De tornadoconstructie is uitgevoerd als spaceframe van ronde buizen afgewerkt met een roestvast stalen bekleding. De stalen constructie wordt losgehouden van de bestaande betonconstructie. Het uitkijkplatform wordt gerealiseerd door grote in twee richtingen uitkragende, stalen liggers. Dit platform wordt horizontaal en verticaal ondersteund door de liftkern. Het dak van het uitkijkplatform wordt uitgevoerd met dubbelgekromde glaspanelen. ACTUEEL 1 Conceptschets MAD architects 2 Nachtbeeld tijdens opbouw - foto Gregg Telussa 3 Luchtbeeld Fenix - foto Iwan Baan 4 Atrium en tornado - foto Iwan Baan Plaats: Rotterdam-Katendrecht (NL) Opdrachtgever: Stichting Droom en Daad Architect: MAD architects - EMG Architects Studiebureau: IMd Raadgevende Ingenieurs Staalbouwer: CSM Staalbekleding: CIG
AM Mardyck (FR) Gull Wing Bridge Lowestoft (UK) sa81-vbsc.indd 1 23/05/2025 11:28:15 T +31 (0)71-5418923 E info@dutchengineering.nl W dutchengineering.nl ComFlor® 95met/avecCrushedends Staalplaat-betonvloeren Onderdeel van uitkragingen Ontwerpprogramma Programme de conception www.dutchengineering.nl Dalles mixte acier-béton Partie des porte-à-faux 248062_ADV_DutchEngineering_CF95.indd 1 26/05/2025 11:3 shop.infosteel.eu/steel-design-books/ Steel Design Steel Design is a set of English textbooks that are based on the EN version of Eurocode with differences in nationally defined parameters included in an annex. Where a country can make a national choice – or when non-contradictory complementary information may be used – this is indicated by a symbol (black square). Separate annexes contain (for now) the national choices for Belgium, Luxembourg, The Netherlands and Switzerland. These textbooks are intended for high-school and university level students. The content is applicable to designers who are not specialised in steel and steel construction. steel-design-series.indd 6 06/06/2025 09:01:47
Het Iraanse huis – Stichting Avicenne "De inplanting van het Iraanse paviljoen in het domein van de Cité Internationale de l'Université de Paris, een toeval als gevolg van administratieve bepalingen, was echter zo spectaculair vanaf de ringweg en de snelweg dat het een perfecte architecturale interpretatie vereiste. Van op afstand moest het gebouw eenvoudig en onmiddellijk te begrijpen zijn vanwege de hoge snelheid van het verkeer op deze wegen en dus de korte perceptietijd. Het is een zeldzaam voorbeeld in Parijs van de realiteit van het geometrische waarnemen", verduidelijkt architect Claude Parent in ons tijdschrift ‘ACIER STAHL STEEL’ van juni 1968. "Vanwege de sterkte van het ontwerp werd gekozen voor staal. Op een sokkel van 2 tot 3 verdiepingen moest een verticale constructie van 35 m hoog worden gerealiseerd, waarin (binnen de wettelijke voorschriften) 100 studentenkamers moesten worden ondergebracht. Dit pleitte voor een groot dragend skelet dat op slechts enkele punten de grond raakte. Er werd een systeem van 3 portieken over de hele hoogte opgezet, verbonden door horizontale balken, die verwijzen naar hetzelfde macro-skelet. De esthetische keuze van het project ligt in de lijnvoering van dit Sinds 1969 torent het 'Het Iraanse huis' (Maison de l'Iran) met zijn unieke architectuur boven de 'périphérique (ringweg) van Parijs uit. Het gedurfde ontwerp, waarbij twee woonblokken aan drie stalen portieken zijn opgehangen, is van de hand van de Iraanse architecten Mohsen Foroughi en Heydar Ghiai, in samenwerking met André Bloc en Claude Parent. De geschiedenis van het 'Het Iraanse huis' is verweven met die van de Cité internationale universitaire de Paris, die in 1921 werd opgericht om vrede en uitwisselingen tussen studenten uit de hele wereld te bevorderen. In de jaren 1950 besloot de Iraanse regering er een pension voor haar studenten te bouwen. De Cité internationale, gelegen in het 14e arrondissement van Parijs, in een park van 34 hectare, is een ware architecturale trekpleister met gebouwen die tussen 1925 en 1969 en vanaf 2013 zijn gebouwd. De faam van de architecten die hebben bijgedragen aan de realisatie van bepaalde huizen (Le Corbusier, Claude Parent, Willem Marinus Dudok, enz.) maakt het vandaag de dag tot een architectonisch hoogtepunt in Parijs. 'Cité Universitaire de Paris' — een architectonisch landschap met een traditie van topkwaliteit. « Voor een architect is staal gelijk aan elasticiteit » — Claude Parent 1 2 3
11 InfoSteel #81 — 2025 - 4-5-6 primaire skelet. Dit skelet, dat buiten de bewoonbare volumes wordt geplaatst, geeft ritme aan de ruimte. Door de kokervorm wordt het soms fragiele aspect van metaal vermeden. De strakke lijnen vormen een contrast met de omgekeerde spiralen van de stalen trap die aan de ondoorzichtige gevel is bevestigd. Voor een architect staat staal voor elasticiteit. Daarom wilden we deze eigenschap benadrukken door gebruik te maken van de ophangtechniek: verdiepingen die per groep van vier aan de balken van het primaire skelet zijn opgehangen. Tussen deze twee volumes ligt het appartement van de directeur, dat met zijn 'teruggetrokken en verspringende' gevels het algemene volume doorbreekt. Boven de lage gebouwen die bestemd zijn voor gemeenschapsactiviteiten, spelen transparante elementen een belangrijke rol.", vervolgt Claude Parent. Renovatie Het ‘Huis van Iran’ werd overgedragen aan de Cité internationale en in 1972 omgedoopt tot Fondation Avicenne, naar een grote Perzische arts en filosoof uit de 11e eeuw. Het architectenbureau Beguin et Macchini werd in 2017 door de RIVP (Régie Immobilière de la Ville de Paris) aangesteld als hoofdontwerper van het project. Dit bureau was al in 2005 door de Cité internationale belast met de renovatie, die echter door gebrek aan financiering was stilgelegd. Samen met Claude Parent waren toen verschillende renovatieopties overwogen. De uitdaging bestond erin om te voldoen aan het klimaatplan en tegelijkertijd de oorspronkelijke esthetiek te respecteren. De classificatie van het gebouw als historisch monument in 2008 vereist een respectvolle restauratie. “De uitdaging is om trouw te blijven aan het project en tegelijkertijd comfort te bieden dat voldoet aan de huidige normen”, aldus architect Gilles Beguin. Met staal beperk je het aantal dragers en wordt het gebouw makkelijker aanpasbaar Na tientallen jaren wachten is de Fondation Avicenne herboren. Deze renovatie, die respect voor het erfgoed combineert met technische innovatie, belooft dit icoon van de modernistische architectuur in de Parijse skyline nog lang te behouden. Het gerenoveerde gebouw werd in november 2024 ingehuldigd. Het renovatieproject is winnaar in de categorie ‘Wonen’ van de wedstrijd ‘Eiffel de l'architecture 2024’, georganiseerd door Construiracier. “Dit project is een echt bewijs van de mogelijkheden van staal, dat door het aantal dragers elementen te beperken en deze te scheiden van de gevel-invullingen, meer dan 50 jaar na de bouw kan worden aangepast aan nieuwe functies.” HISTORIE 1 Staalstructuur tijdens montage – 1968 foto Ciblia /G.M. Lavalette 2 Verdieping van de directeur – 1968 foto Ciblia /G.M. Lavalette 3 Algemeen zicht – 1968 foto Ciblia /G.M. Lavalette 4 Huidige toestand – 2024 foto Antoine Meyssonnier 5 Huidige toestand – 2024 foto Antoine Meyssonnier 4 5
Steely England! Wharf Group, die al meer dan 30 jaar dit iconische stadsdeel ontwikkelt. Ook het Olympia-complex in West-Londen stond op het programma. Dit historische gebouw van 150 jaar oud ondergaat een grootschalige renovatie. Een nieuwe architecturale luifel vormt de verbinding tussen de verschillende ontwikkelingszones, die plaats bieden aan bars, cafés en restaurants – een ware heropleving voor West Kensington. Natuurlijk was er ook tijd voor ontspanning. Een gegidste fietstocht door het historische centrum van Londen, een adrenaline-opwekkende ‘James Bond experience’ met speedboten op de Thames, een bezoek aan het Victoria & Albert Museum en zelfs een duik in de machinekamers van de Tower Bridge stonden op het programma. En uiteraard konden ook enkele bezoeken aan authentieke pubs niet ontbreken. Na deze trip heeft de Londense metro voor onze deelnemers vast geen geheimen meer. We kunnen terugkijken op een supergeslaagde reis, met alleen maar positieve feedback vanwege de deelnemers. Op naar een volgende trip in 2026, suggesties zijn trouwens altijd welkom! Na het succes van de eerste studiereis naar Marseille in 2024, trok Infosteel dit jaar naar het Verenigd Koninkrijk – de bakermat van staal als bouwmateriaal. Van 13 tot 15 mei verkenden 22 deelnemers enkele toonaangevende staalprojecten in het hart van Engeland. De reis begon in Birmingham met een exclusief werfbezoek aan het indrukwekkende M6 Motorway Viaduct. In het kader van HS2 – de nieuwe hogesnelheidslijn tussen Londen en Birmingham – bouwt de Belgische staalbouwer Victor Buyck Steel Construction meerdere bruggen in weervast staal, in opdracht van de Britse Spoorwegen. Het viaduct bestaat uit twee delen (East & West Viaduct), elk opgebouwd uit twee gesloten caissonliggers van maar liefst 315 m lang, 4,8 m hoog en 3,3 m breed. Deze gigantische elementen worden in segmenten per vrachtwagen naar de werf gebracht, waar ze gefaseerd worden gemonteerd en gelanceerd, afhankelijk van de beschikbare ruimte. In Londen dompelden we ons onder in het verleden én de toekomst van Canary Wharf, een schoolvoorbeeld van moderne stadsontwikkeling. We werden hartelijk ontvangen door de Canary ACTIVITEIT 1 Werf M6-viaduct, Birmingham 2 Canary Wharf, Londen 3 Olympia-complex, West Kensington, Londen 4 Tower Bridge, Londen Tekst: Bruno Dursin Foto's: Koen Michielsen, Mind and Motion 3 2 4 1
13 InfoSteel #81 — 2025 - 4-5-6 Steel Warriors empowered by Belmetal De grote finale vond plaats op 23 mei 2025 in Deinze Ter promotie van de sector organiseert Belmetal sinds 2022 de wedstrijd Steel Warriors empowered by Belmetal. Deze nationale scholenwedstrijd beoogt niet alleen het ontwikkelen van technische vaardigheden zoals lassen, snijden en plooien, maar wil ook het creatief en functioneel ontwerpen in een teamcontext, stimuleren en de leerlingen in contact brengen met de industrie. Deelnemende scholen werken gedurende een heel schooljaar aan een eigen bedachte staalconstructie die esthetisch en/of praktisch is en die voldoet aan vooraf opgelegde voorwaarden. De projecten worden beoordeeld door een vakjury op techniek, originaliteit, inzet en groepsgeest. De winnende school ontvangt een speciaal ontworpen trofee van staalkunstenaar Kevin Oyen en mag zich een jaar lang 'Steel Warrior Ambassadors' noemen. Met dank ook aan onze sponsorende partners worden daarnaast nog 8 mooie prijzen uitgedeeld: goud, zilver en brons voor esthetiek en voor techniek, een prijs voor sociale media en een publieksprijs. Op 23 mei 2025 werd de grote finale van editie 2024-2025 gehouden in Deinze. ACTUEEL Belmetal, de Belgische federatie van Staalhandelaars, stelt sinds haar oprichting in 1908 haar ruime ervaring en een breed netwerk ten dienste van haar leden en van de hele sector. Het biedt een platform aan voorraadhoudende metaalhandelaars om samen na te denken over zowel eigen als vakoverschrijdende onderwerpen en om oplossingen te vinden voor de gemeenschappelijke problemen. De federatie ondersteunt haar leden op vlak van informatie, wetgeving en opleidingen. Door actief de dialoog aan te gaan met overheden, sociale partners (PC 149.04) en andere sector federaties, verdedigt Belmetal de belangen van de sector en draagt ze bij aan een gezond ondernemingsklimaat. Op haar website www.belmetal.be wordt de wekelijks aangepaste IABSI, beter bekend als de betonstaalindex (Indice Aciers Beton Staal Index), dagelijks geraadpleegd door verschillende actoren binnen de ruime staalsector en dit zelfs tot over onze landsgrenzen heen www.belmetal.be www.belmetal-steelwarriors.be 1 Prijsuitreiking op 23 mei 2025 in Deinze 2 'Oilsjt' (Aalst), een wereldstad - Winnend project van VTI Aalst 2 1
“Naar een ‘andere’ Architectuur” Gebouwen die voor één bepaalde functie zijn ontworpen, en die we 'Monofunctionele Architectuur' noemen, hebben geen toekomst meer! Een 'Multifunctionele Architectuur' biedt immers veel meer mogelijkheden, nu en in de toekomst. Om het multifunctioneel gebruik van een gebouw te maximaliseren wordt een open structuur (skelet) gebruikt, zo ontworpen dat ze voor al die uiteenlopende functies (wonen, werken, winkelen, ontspannen, …) kan dienen, eenvoudig te monteren (en demonteren) is, licht in gewicht en prijsgunstig is. Binnen die structuur zijn een onbeperkt aantal indelingen mogelijk, al dan niet parametrisch ontworpen. De organisatie kan hierbij zowel verticaal als horizontaal zijn in tegenstelling tot de overwegend horizontale organisaties in gebouwen vandaag. Het laat ook toe om op eenvoudige wijze groen, als bio-klimaatregulator, in die structuur te integreren. De morfologie van het terrein waarop gebouwd wordt is minder belangrijk en kan grotendeels behouden worden om zo ingrijpende grondwerken te vermijden en de vorm van het oorspronkelijke landschap te behouden. Het uitzicht van het gebouw zal door zijn gebruik(er) bepaald worden en wijzigen in de tijd, vandaar 'Multifunctionele Architectuur'. Reeds begin jaren ’60 had Yona Friedman een grootschalige en utopische visie op stadsontwikkeling; een 'Living City' waarbij draagstructuur en invulling losgekoppeld zijn en gestreefd wordt naar optimaal ruimtegebruik en flexibiliteit. In theorie De duurzaamste gebouwen zijn deze die onbeperkt kunnen hergebruikt worden (indien mogelijk) , eenvoudig kunnen aangepast worden (indien nodig), en waarvan de verschillende onderdelen kunnen hergebruikt worden na een gedeeltelijke of gehele demontage of, in laatste instantie, kunnen gerecycleerd worden tot nieuwe, hoogwaardige materialen. De voordelen voor die circulaire benadering zijn gekend: • Een zuinig materiaalgebruik door recyclage in al zijn vormen • Een rationeel energiegebruik als gevolg van die recyclage • Een slim investeringsmodel gezien de vele mogelijke invullingen binnen hetzelfde gebouw 'Multifunctionele Architectuur' biedt veel meer mogelijkheden, nu en in de toekomst. Opiniestuk door Hugo Koch (Koch Architecten bv) 1
15 InfoSteel #81 — 2025 - 4-5-6 In de praktijk Mijn toepassingsgebied is eerder op schaal van een gebouw, een groep gebouwen of een stadswijk. Om te weten wat de ideale rastergrootte zou kunnen zijn van een skelet dat zo flexibel mogelijk is, eenvoudig te maken en monteren is, licht in gewicht en economisch is heb ik die vraag, uit nieuwsgierigheid, aan verschillende AI chatbots gesteld. Die kwamen met afstanden tussen de 5 en de 7 m en tussen de 6 en de 9 m. Die voorstellen sluiten goed aan bij onze praktijkervaring met skeletten op basis van I en H profielen. Het zou praktisch zijn indien een bepaalde standaard kan worden vastgelegd (bijvoorbeeld 6 m rekening houdend met handelslengten) zodat alle componenten van alle skeletten onderling uitwisselbaar zijn. 1 Living City – Yona Friedman 2 Verde 25, Turijn – foto Koch Architecten OPINIE 2
Bij dergelijk raster zou middelhoogbouw (6 tot 8 verdiepingen), in normale omstandigheden, economisch en technisch voordelig zijn. Denk aan de spreiding van de grondprijs, de funderingskost, de nog relatief eenvoudige technische uitrusting, te behalen brandweerstanden en andere brandweervoorschriften, etc … . Secundaire draagelementen en draagvloerpakketten worden opgebouwd op basis van koudgevormde U, C of Sigma profielen al dan niet in combinatie met (hout)vezelcementplaten, zwaluwstaartprofielen, steeldeckplaten … waarbij alle verbindingen eenvoudig demonteerbaar zijn. Hierdoor worden ze praktisch herbruikbaar. Dit in tegenstelling tot de vooral zware elementen die vandaag gebruikt worden waarbij alles aaneen wordt gegoten en een aanpassing of demontage voor een mogelijk hergebruik bijzonder lastig of zelfs onmogelijk wordt. De verdere vloeropbouw zou kunnen bestaan uit klik-panelen bestaande uit de nodige en voldoende harde thermische- en/of geluidsisolatie afgewerkt met een zwevende dekvloerplaat. Een multifunctioneel gebouw betekent ook dat allerhande leidingen (HVAC, sanitair, elektriciteit en data), op alle momenten, eenvoudig moeten kunnen geïnstalleerd worden. Een draagvloer met voldoende open ruimte kan hierbij een compacte oplossing zijn om de klassieke dikke (zware) vloerpakketten te vermijden. Alle vormen van lichte, zelfdragende binnen- en buitenwanden kunnen toegepast worden waarbij vooral demonteerbare oplossingen op basis van staalframe, sandwichpanelen en beglazing in aanmerking komen. Het gebruik van lichte wanden maakt het ook eenvoudiger om uitkragende delen of insprongen te realiseren. De wanden hoeven ook het raster van de draagstructuur niet te volgen noch orthogonaal te zijn. Het vraagt natuurlijk allemaal meer voorbereiding en voldoende aanbod aan kant-en-klare oplossingen met de nodige thermische, akoestische en brandwerende eigenschappen. Maar eenmaal dat op punt staat verloopt de rest van het werk veel sneller. Het is voor mij duidelijk dat circulariteit en ver doorgedreven multifunctionaliteit grotendeels in staal zullen uitgevoerd worden omwille van de sterkte van het materiaal, zijn slankheid, zijn duurzaamheid, de beschikbaarheid, de kostprijs, de eenvoud van de verbindingen en bijgevolg de eenvoud van montage en demontage van die structuren en hun onderdelen waarbij de montageplannen ook meteen de demontage plannen zullen zijn. Een recent project in die richting is Verde 25 van architect Luciano Pia in Turijn. Een woonproject op basis van een staalskelet en ingevuld met 63, met hout beklede woonunits, omgeven door groen zodat het geheel wel op een park lijkt. Die indruk had ik in ieder geval de laatste keer dat ik het project in 2023 ben gaan bezoeken en de bomen ondertussen flink gegroeid waren. Verder is er het nieuwe IKEA-gebouw in Wenen van studio Querkraft Architekten. 3 Foto Koch Architecten 4 Foto BeSteel 5 Verde 25, Turijn – tekening architect Luciano Pia 6 Ikea, Wenen – foto Querkraft Architekten 3 4
17 InfoSteel #81 — 2025 - 4-5-6 Een gebouw van 7 verdiepingen met een gestructureerde, gevarieerde façade waarin ook bomen verwerkt zijn. De compacte structuur maakt een optimaal ruimtegebruik zoals reeds voorgesteld door Friedman mogelijk. Dit is vandaag bijzonder actueel in de zoektocht naar stedelijke verdichting en de noodzakelijke bescherming van de steeds schaarsere open ruimte. De groeiende aandacht om groen te integreren in projecten om via PI (Plant Intelligence) het klimaat in en rondom een gebouw te beheersen, geïllustreerd in de recente voorbeelden, zijn binnen een open structuur eenvoudig te realiseren. Verder is er, door verschillende structuren met elkaar te verbinden, de potentiële mogelijkheid om daktuinen van verschillende gebouwen of gebouwenblokken met elkaar te verbinden tot veilige en rustige, uitgestrekte stadstuinen met eventuele sportaccommodaties. Ook Urban Farming is perfect mogelijk en maken van de 'Multifunctionele Architectuur' zeker een must. Dit opiniestuk geeft alleen de grote lijnen weer van mijn visie op architectuur. Later kunnen verschillende (technische) deelaspecten meer in detail besproken worden. 6 5
Smart Manufacturing Campus – FacThory De fabriek van de toekomst beslag. De indeling van het gebouw is modulair en flexibel, waarbij units van zelfstandige bedrijven doorheen de tijd vergroot of verkleind kunnen worden naargelang hun wensen. Structuur De structuur van het gebouw bestaat uit een combinatie van geprefabriceerd beton, ter plaatse gestort beton en staal. De kolommenvrije middenstraat en productieruimtes werden mogelijk gemaakt door 26 m lange, verdiepingshoge vierendeelliggers in staal op verdieping +2. Er werd gekozen voor dit type vakwerk om diagonale elementen te elimineren en maximale doorgang toe te laten doorheen de kantoren. Het zwaarste type vierendeelligger heeft een gewicht van 21 ton voor een overspanning van 26 m en de volledige stalen constructie heeft een gewicht van 566 ton. De 13 vierendeelliggers werden geassembleerd in het atelier en in hun geheel naar de De Smart Manufacturing Campus (SMC) is het meest recente gebouw in het Thor Park te Genk. Deze site verenigt allerlei soorten bedrijven op één locatie, hetgeen de onderlinge samenwerking ten goede komt. Meer specifiek biedt de SMC 3500 m2 productie- en opslagruimte, 1000 m2 labo- en testruimte en nog eens 3500 m2 kantoorruimte aan bedrijven en kennisinstellingen op het gebied van slimme technologie. De productieruimtes bevinden zich op de begane grond aan weerszijden van de binnenstraat. Deze binnenstraat is volledig kolommenvrij en zorgt voor een gemakkelijke bereikbaarheid van zware machines en voertuigen naar de productieruimtes. De middenstraat en beide productieruimtes hebben telkens een breedte van 26 m en worden gescheiden door twee overgangszones van 13 m breed, die dienst doen als opslagruimtes en waarin ook de verticale circulatie ondergebracht is. De kantoorruimte neemt de volledige verdieping +2 in Tekst: Jens Debroeyer (Bollinger+ Grohmann), Joris De Greef (XDGA) Beelden: Maxime Delvaux, Bollinger+Grohmann 1
19 InfoSteel #81 — 2025 - 4-5-6 werf gebracht. Op de werf werden ze op een ritme van 8 m geplaatst zodat op het gelijkvloers drie grote open ruimtes van 40x26 m bekomen worden. Tussen de bovenregels van de vierendeelliggers zorgen samengestelde, stalen profielen voor ondersteuning van de dakplaat. Deze dakplaat werd uitgevoerd als een 1,25 mm dunne geprofileerde staalplaat met opstort in beton. De vierendeelliggers steunen vervolgens op geprefabriceerde betonnen kolommen. Een gevolg van de grote overspanningen is de toevoeging van neopreen-opleggingen tussen de vierendeelliggers en de kolommen. Deze neopreen-opleggingen werden gefretteerd met stalen platen en dienen zowel de verplaatsingen als de rotaties van de vierendeelliggers op te vangen. Ze werden in op-maat-gemaakte stalen bakjes bevestigd, bestaande uit 40 mm dikke stalen platen. Boven beide productieruimtes is er op verdieping +2 aan beide zijden van het gebouw een terraszone voorzien, bereikbaar vanuit de kantoren. Het terras bestaat deels uit een geprefabriceerde vloer en deels uit een zone met beloopbaar glas. Aan één zijde van het terras is wel een traditioneel vakwerk voorzien, dragend tussen 2 vierendeelliggers. De volledige terraszone bestaat uit een raster van samengestelde stalen balken tussen de vierendeelliggers, met een kleinere tussenafstand in de zone van het glas om zo de overspanningen van de glasbladen te reduceren. De samengestelde balken zijn taps toelopend om te voorzien in de afwatering van het terras. Beide glasoppervlakken van elk 36 m² staan een unieke visuele wisselwerking tussen productie en kantoren toe. Voor alle stalen profielen en vierendeelliggers is er steeds gewerkt met constructiestaal S355 dat in het atelier een corrosiewerende verflaag kreeg en na plaatsing op de werf ook brandwerend geverfd werd. Alle vloeren bestaan uit voorgespannen, prefab betonnen elementen: holle welfsels op verdieping +2 tussen de vierendeelliggers en TT-elementen op het mezzanineniveau boven de opslagruimtes. Deze prefab manier van werken laat een snel en efficiënt bouwproces toe. 1 Vooraanzicht – foto ©Maxime Delvaux 2 Omgeving – foto ©Maxime Delvaux 3 Terras bovenzijde – foto ©Maxime Delvaux 4 Maquette PROJECT 2 3 4
RkJQdWJsaXNoZXIy MzE2MDY=