3 InfoSteel #81 — 2025 - 4-5-6 Dit jaar vertaalde de Europese commissie Draghi’s aanbevelingen in de Clean Industrial Deal4 in februari 2025. Met het systeem van CO2-grensheffingen (CBAM) wil Europa import belasten op basis van hun CO2-uitstoot, terwijl groene aanbestedingen moeten zorgen voor meer vraag naar duurzaam staal binnen Europa. Naar onze mening is het voorstel om hogere importheffingen op half- en eindfabricaten in te voeren essentieel voor de staalbouw. Dit wel met dien verstande dat er een evenwicht is tussen het invoeren van importheffingen en de vooruitgang van de Europese economie. Bijvoorbeeld in sectoren waar binnenlandse producenten zo ver achterop zijn geraakt dat het duurder maken van importen alleen maar buitensporige kosten voor de economie met zich mee zou brengen. In deze omstandigheden zou het beter zijn als de EU hogere investeringen in meer geavanceerde technologieën financiert. In het Steel and Metals Action Plan (SMAP)5 van maart 2025 bouwt de Europese Commissie voort op zowel het Letta- als het Draghi-rapport en herhaalt de EC het belang van deze harmonisatie van aanbestedingsregels. Een autonome markt volop in beweging Voor België betekent het dat er kansen liggen in meer circulaire staaltoepassingen. Op dit moment is bijna een kwart van het in de EU geproduceerde staal al gerecycled en de ambitie is te groeien naar 50% tegen 2030. Ook lopen er in de EU op dit moment al een aanzienlijk aantal waterstofgerelateerde staalprojecten maar concurrentie uit het MiddenOosten groeit. De EU bevindt zich dus op een tweesprong. Draghi’s investeringsagenda vereist lef en actie, en Letta’s interne markt vraagt om daadkrachtige regie en consistentie in beleid. Voor staalleveranciers en -bouwers lijken daarom twee zaken cruciaal voor de komende jaren. Als eerste moeten publieke opdrachtgevers via aanbestedingen vraagzekerheid bieden in hun uitvragen voor toepassing van duurzaam geproduceerd staal. Daarbij is het van belang dat de producenten en bouwers de prijsstijgingen weten te beperken, maar moeten overheden in hun budgettering wel afdoende rekening houden met de effecten op korte termijn van de keuze om duurzaam geproduceerd staal toe te passen. Te veel nadruk op een lagere prijs zou via de achterdeur van een aanbesteding kunnen leiden tot staal van niet duurzame origine. Ten tweede zouden de inkomsten van de CO2 grensheffingen (geschat op €14 miljard/jaar) rechtstreeks ingebracht kunnen worden naar innovatie in hubs zoals de Gentse waterstofcluster. Zoals de Europese Commissie in het SMAP zelf stelt: “Zonder een levendige markt voor duurzaam staal blijft strategische autonomie een illusie.” De vraag is niet óf men in Europa deze balans moet vinden, maar hoe snel we deze uitdaging kunnen omzetten in kansen die onze industrie versterken – vandaag én morgen. De Europese staalindustrie staat voor een paradox: enerzijds ijvert de EU voor strategische autonomie en vergroening. Anderzijds zorgen verschillende factoren op de mondiale markt tot spanningen op die ambitie. Voor staalleveranciers en -bouwers blijft deze spanning voorlopig dagelijkse realiteit: hoe combineren we deze ambities op duurzaamheid en autonomie met betaalbaarheid? Laten we deze ontwikkelingen nader bekijken. Is het verleden ook de toekomst? De sluisdeuren en bruggen voor de nieuwe sluis in Terneuzen zijn uit China vertrokken [maart 2021]. Goedkoop Chinees staal dreigt de wereld te overspoelen [september 2024]. Enorm fornuis Project ONE onderweg vanuit Thailand naar Antwerpen [november 2024]. Op regelmatige basis en al meer dan 15 jaar lang worden er staalwerken besteld in het verre oosten. Het resultaat hiervan is dat kennis wegtrekt, zeker in tijden van crisis. De vrije handel is uiteraard belangrijk, maar kan absoluut niet het enige punt op de agenda zijn. Er moet gestreefd worden naar een handelsbeleid dat rekening houdt met sociale, ecologische en kwaliteitsaspecten. EUROFER waarschuwde twee jaar geleden al dat zonder aanvullende maatregelen Europese producenten kwetsbaar zullen blijven voor concurrentie uit landen als Turkije en India, waar milieustandaarden minder streng zijn dan in Europa.1 Letta, Draghi en de EU: investeren in een verdeelde markt Begin vorig jaar verscheen het Lettarapport2 (april 2024), waarin de basis werd gelegd voor een versterking van de interne markt, wat schaalvoordelen biedt voor staalproducenten in Europa. Als voorwaarde voor die versterking benadrukt het rapport de noodzaak van verdere harmonisatie van nationale aanbestedingsregels. Het in september 2024 gepresenteerde Draghi-rapport3 bouwt voort op deze visie en richt zich specifiek op de decarbonisatie van energie-intensieve sectoren waaronder staal. Zoeken naar balans in het Europees staal COLUMN Daphne Deckers, COO van Victor Buyck Steel Construction & Joost Merema, partner bij PRO6 managers
RkJQdWJsaXNoZXIy MzE2MDY=