info_steel 68 Afgiftekantoor Brussel X - P910504 - Driemaandelijks - nummer 68 - 01-02-03/2022 Bureau de dépôt Bruxelles X - P910504 - Trimestriel - numéro 68 - 01-02-03/2022
Op zoek naar een nieuwe uitdaging? Meewerken aan klimaatneutraliteit? Belgisch staal - Top in Europa en de wereld! Vous cherchez un nouveau défi ? Vous voulez contribuer à la neutralité climatique ? L’acier belge – Le meilleur en Europe et dans le monde ! Als overkoepelende federatie behartigt het Staalindustrie Verbond de belangen van de Belgische staalindustrie in diverse domeinen (handel, klimaat, energie en sociale aangelegenheden). Met meer dan 25.000 directe en indirecte arbeidsplaatsen blijven wij een toonaangevende sector binnen de Belgische industrie. Staal vormt een essentieel element voor tal van toepassingen en schrijft zich naadloos in binnen de circulaire economie. In het licht van de Europese ‘Green Deal’ heeft de Belgische staalsector haar technologisch traject naar een klimaatneutrale staalproductie uitgetekend en opgestart. De sector engageert zich volledig om haar ‘Green Deal for Steel’ tot een succes te maken. Momenteel zijn wij op zoek naar een (M/V/X): Adviseur klimaat en energie - VOLTIJDS - Administratief medewerker - DEELTIJDS - Expert Staalnormen - FREELANCE - Meer info www.steelbel.be/nl/vacatures Interesse? Bezorg je CV dan aan philippe.coigne@steelbel.be En tant que fédération professionnelle, le Groupement de la Sidérurgie défend les intérêts de la sidérurgie belge dans des domaines variés (marché, climat, énergie et affaires sociales). Avec plus de 25.000 emplois directs et indirects, la sidérurgie est un secteur de premier plan dans l’industrie belge. L’acier est un élément essentiel pour de nombreuses applications et s’inscrit parfaitement dans l’économie circulaire. À la lumière du ‘Green Deal’ européen, le secteur sidérurgique belge a élaboré et entamé son trajet technologique vers une production d’acier neutre sur le plan climatique. Le secteur s’engage pleinement à faire de son ‘Green Deal for Steel’ un succès. Actuellement, nous sommes à la recherche d’un (M/V/X) : Conseiller Climat et Energie - TEMPS PLEIN - Assistant Administratif - TEMPS PARTIEL - Expert Normes ‘Acier’ - FREELANCE - Plus d’infos www.steelbel.be/fr/offres-emploi Intéressé ? Envoyez votre CV à philippe.coigne@steelbel.be Staalindustrie Verbond Groupement de la Sidérurgie GROUPEMENT DE LA SIDERURGIE ASBL Rue Ravenstein 4 1000 Bruxelles STAALINDUSTRIE VERBOND VZW Ravensteinstraat 4 1000 Brussel
editoriaal_éditorial cover_couverture Wijndomein Gloire de Duras Tekening / Dessin : Elisabeth Schalenbourg Artikel op pagina 16_Article en page 16 info-steel 68 - 01-02-03/2022 Driemaandelijks blad voor architectuur en bouwtechnieken, uitgegeven door Infosteel (België en Luxemburg) _Revue trimestrielle d’architecture et de génie civil publiée par Infosteel (Belgique et Luxembourg). Verantwoordelijke Uitgever_Editeur Responsable: Koen Michielsen, General Manager Infosteel vzw_Infosteel asbl Z.1 Researchpark 110, BE-1731 Zellik t: +32-2-509 15 01 info@infosteel.be - www.infosteel.be BTW-TVA: BE 0406 763 362 Redactie_Rédaction: Tim Janssens (Palindroom), Michel Charlier (Palindroom), Joaquim Dupont (Palindroom), Jos Segaert, Philippe Selke (Palindroom), Koen Michielsen & Jo Van den Borre Vertaling_Traduction: Eloquentia, Mere / Palindroom, Hasselt Coördinatie & Opmaak _Coordination & Mise en page: Jo Van den Borre Advertenties_Publicité: benedicte.vanparys@infosteel.be - t: +32-2-509 15 05 Verspreiding_Diffusion: Gratis voor leden van Infosteel vzw _Gratuit pour les membres d’Infosteel asbl Oplage_Tirage: 2.700 exemplaren_exemplaires Verkoop per stuk_Vente au numéro € 15 / nummer_numéro (iBTW - TVAc) Lid worden_Affiliation: benedicte.vanparys@infosteel.be Copyright 2022 by Infosteel Alleen de auteurs zijn verantwoordelijk voor de artikels. De auteur gaat akkoord met publicatie van de toegezonden documenten. Alle rechten voorbehouden, die van vertaling en bewerking inbegrepen._Les articles publiés n’engagent que la responsabilité de leurs auteurs. Les documents reçus impliquent l’accord de l’auteur pour libre publication. Tous droits de reproduction, traduction et adaptation réservés. ISSN 2032-281X Beste lezers, Covid. Exact 2 jaar elke dag het hoofdpunt in het journaal. Ondanks alle praktische moeilijkheden – plannen, annuleren, herplannen, toch weer annuleren – hebben we onze fundamentele doelstellingen wel kunnen blijven waarmaken: informeren, inspireren en verbinden. We hebben nieuwe manieren ontdekt om daaraan invulling te geven. Maar laat ons eerlijk zijn, we zullen toch ook blij zijn als ook onze traditionele activiteiten, zoals projectbezoeken en studiedagen, weer echt van start gaan. Dat is nog slechts een kwestie van weken, of zelfs dagen. Ook de agenda voor de rest van het jaar krijgt volop vorm. Volg zeker onze digitale kanalen om geen enkele aankondiging te missen. Ondanks alle moeilijkheden heeft de staalbouwketen zich perfect staande gehouden. Dankzij de power van de staalfabrieken, gecombineerd met de efficiëntie en flexibiliteit van de staalhandelaars, is leverbetrouwbaarheid op dit moment een belangrijke troef tegenover heel wat andere bouwmaterialen. En dat zien we ook aan de vele mooie projecten die elke dag opgeleverd worden. Ontdek in dit magazine weer enkele van deze realisaties van de Belgisch-Luxemburgse staalbouwketen. Koen Michielsen Chers lecteurs, Covid. Depuis exactement deux ans, le principal sujet d’actualité chaque jour. Malgré toutes les difficultés pratiques – planification, annulation, reprogrammation, nouvelle annulation – nous avons pu poursuivre nos objectifs fondamentaux : informer, inspirer et connecter. Nous avons découvert de nouveaux moyens de le faire. Mais soyons honnêtes, nous serons quand même heureux lorsque nos activités traditionnelles, telles que les visites de projets et les journées d’étude, prendront un nouvel essor. Ce n’est qu’une question de semaines, voire de jours. L’agenda pour le reste de l’année prend également forme. Assurez-vous de suivre nos canaux numériques afin de ne pas manquer une seule annonce. Malgré toutes les difficultés, la chaîne de construction en acier a parfaitement tenu le coup. Grâce à la puissance des aciéries, associée à l’efficacité et à la flexibilité des négociants en acier, la fiabilité des livraisons est désormais un atout majeur par rapport à de nombreux autres matériaux de construction. Et nous pouvons le constater dans les nombreux beaux projets qui sont livrés chaque jour. Découvrez dans ce magazine à nouveau quelques-unes de ces réalisations de la chaîne de construction en acier belgo-luxembourgeoise. Koen Michielsen 1
inhoud_sommaire L’Ossature Métallique - 1932 _L’Ossature Métallique - 1932 4 Up-to-date: Wijziging van de brandpreventie-wetgeving op komst _Mise à jour : La législation sur la prévention des incendies est en passe d’être modifiée 6 Awards: Frankrijk - Trophées Eiffel 2021 _Awards : France - Trophées Eiffel 2021 8 Emblematische Citroëngarage wordt kunstencentrum _Le garage emblématique de Citroën se métamorphose en un centre d’art contemporain 12 Wijndomein Gloire de Duras - ook loflied op staal _Domaine viticole « Gloire de Duras », une ode à l’acier 16 Tweede huid bevordert stabiliteit en esthetische uitstraling _Une deuxième peau métallique, pour la stabilité et le plaisir visuel 22 Luchtige luifel met de allure van een dakraam voor Decathlon Charleroi _Decathlon Charleroi : un préau aérien comme une sculpture sur une toiture-vitrine 26 Nieuw gezicht voor uitgebreid bosinfocentrum _Nouveau visage pour le centre d’information sur la forêt 32 Elegant bruggeheel geeft kanaalzone nieuw elan _Un élégant trio de ponts donne un nouvel élan à la zone du canal 38 Staal: esthetiek en elegantie _L’acier, un alliage esthétique et élégant 44 Sporthal in Bridel _Hall sportif à Bridel 50 Sleutelrol voor luifel _L’auvent, un élément clé 56 Stijlvolle facelift voor grauw opslaggebouw _Élégante reconversion d’un entrepôt sans éclat 62 Buitenbeentje _Originalité 68 Stalen reus voor textielgigant _Un géant en acier pour du textile 74 Leden _Membres 80 2
T +31 (0)71-5418923 E info@dutchengineering.nl W dutchengineering.nl Staalplaatbetonvloeren Onderdeel van uitdagingen Ontwerpprogramma op onze website www.dutchengineering.nl 66629_DEN_advertentie_105x141.indd 1 08-12-14 ARCHITECTS & ENGINEERS BELLE-ÎLE EXTENSION, Liège Client : Wereldhave Belgium | Architect conception: JDS architects | Architect execution: ASSAR VK services : Structural Engineering, M&E Engineering, EPB, Infrastructure, Acoustical Engineering, Fire Safety Engineering, Facade Engineering (Conception). VK Architects & Engineers delivers fully integrated engineering services for demanding clients worldwide who want to invest in sustainable buildings in a constantly evolving society. www.vkgroup.be ARCHITECTS & ENGINEERS d h sc 1 . i n t r o d u c t i o n à l a c o n s t r u c t i o n m i x t e 5 Il existe plusieurs types de connecteurs dont certains sont illustrés à la Figure 1-6. Les goujons à tête (Figure 1-7) sont les connecteurs les plus utilisés en Europe occidentale ; ils sont généralement souples. Différentes longueurs et diamètres de goujons sont disponibles sur le marché. Le goujon de diamètre 19 mm est le plus courant. Les goujons sont soudés au pistolet sur la face externe de la semelle, et/ou éventuellement sur l'âme, du profilé en acier lorsque celui-ci est partiellement enrobé (béton présent entre les semelles) ; ils peuvent l’être au travers de la tôle profilée d’une dalle mixte pour autant que l’épaisseur de tôle n’excède pas 1,25 mm, que l’épaisseur totale du revêtement de zinc ne dépasse pas 0,03 mm (30 µm) et que la face du profilé métallique accueillant ces goujons soit exempte de peinture. CORNIÒRE BARREAU ARCEAU CONNECTEUR¬(ILTI GOUJON¬Ì¬TÐTE¬ POUR¬DALLE¬PLEINE¬OU¬DALLE¬MIXTE Figure 1-6 : Types de connecteurs Figure 1-7 : Goujon à tête BE_staalbeton1.indd 5 14/05/2011 18:14:20 on e d ' e a e p s e ’ l d 1 . i n t r o d u c t i o n à l a c o n s t r u c t i o n m i x t e 3 1.1 Poutres mixtes 1.1.1 Composition Une poutre mixte comporte trois composants : une partie en béton, se présentant habituellement sous la forme d’une semelle en béton à la partie supérieure de la section ; un profilé en acier ; une connexion, assurée le plus souvent par des goujons connecteurs. La connexion vise à ce que la partie en béton et le profilé en acier travaillent concomitamment de manière à approcher le comportement d’une section monolithe. Ce principe a de tous temps été mis en œuvre dans les constructions en bois ; un bel exemple est la réalisation d’une poutre en superposant deux éléments en bois de hauteur h et de largeur b et en les reliant par des cales à leur interface. • • • La Figure 1-2 illustre l’effet de la présence d’une connexion sur les caractéristiques statiques d’une section transversale. Par la collaboration structurale entre les éléments constitutifs, le module de flexion, déterminant pour la résistance, est deux fois plus grand qu’en l’absence de collaboration. Le moment d’inertie, caractérisant la rigidité et déterminant pour la flèche, est quant à lui quadruplé. La semelle en béton d’une poutre mixte, appelée communément "dalle", fait généralement partie intégrante d’un plancher en béton ; elle intervient dans le comportement de la poutre par une largeur limitée dite "largeur participante" ou encore "largeur collaborante". En pratique, ce plancher peut être de l’un des types suivants : un plancher mixte obtenu en coulant le béton sur une tôle profilée qui assure successivement le rôle de coffrage et celui d’armature inférieure (Figure 1-3a) ; un plancher en béton coulé en place sur pré-dalles (Figure 1-3b) ; un plancher constitué d’éléments préfabriqués (hourdis) en béton (Figure 1-3c) ; un plancher en béton coulé en place sur coffrage traditionnel (Figure 1-3d). • • • • ABSENCE¬DE¬COLLABORATION ¬GLISSEMENT¬RELATIF INTERACTION¬COMPLÒTE ¬COMPORTEMENT¬MONOLITHE W = 2 bh2 = bh2 1 6 1 3 I = 2 bh3 = bh3 1 12 1 6 W = b(2h)2 = bh2 1 6 2 3 I = b(2h)3 = bh3 1 12 4 6 Figure 1-3 : Divers types de planchers dans les poutres mixtes A ¬$ALLE¬MIXTE BÏTON¬COULϬEN¬PLACE PRÏDALLE B ¬"ÏTON¬COULϬSUR¬PRÏDALLES D ¬"ÏTON¬COULϬEN¬PLACE C ¬%LÏMENTS¬DE¬PLANCHER¬PRÏFABRIQUÏS ÏLÏMENT¬PRÏFABRIQUÏ BÏTON¬COULϬEN¬PLACE BÏTON¬COULϬEN¬PLACE TÙLE¬PROFILÏE Figure 1-2 : Effet d’une interaction complète entre deux poutres identiques à section rectangulaire sur le module de flexion W et sur le moment d’inertie I BE_staalbeton1.indd 3 14/05/2011 18:14:19 m s r r Construction mixte Construction mixte acier-béton dans les bâtiments : Conception et dimensionnement à température ordinaire et en situation d'incendie selon l'Eurocode 4 René Maquoi, Rik Debruyckere, Jean-François Demonceau et Lincy Pyl ruction mixte ègles de calcul de l’Eurocode 4, applicables aux constructions mixtes acier-béton, commentées. décrit les particularités de la construction mixte et on dégage les principes généonception et l’exécution des divers types d’éléments constitutifs des bâtiments: anchers mixtes, poteaux mixtes et assemblages mixtes. mensionnement de ces éléments, tant à température ordinaire qu’en situation espectivement exposés aux chapitres 2 à 5. Les méthodes de calcul et les règles conformes aux normes belges NBN EN 1994-1-1 et NBN EN 1994-1-2. Elles sont ans un grand nombre d’exemples très largement documentés. de l’ossature mixte d’un complexe de cinéma érigé à Rotterdam fait l’objet du n contenu, ce livre constitue un outil fort utile pour les praticiens des bureaux reaux de contrôle ainsi qu’un guide pour tous les intervenants dans la chaîne de Stark, qui sont à la fois des enseignants (TU Delft et TU Eindhoven) et des ingés, en ont préparé la version originale en néerlandais pour compte de Bouwen assure la diffusion aux Pays-Bas. Sur base d’une convention en bonne et due et Staal a cédé ses droits à Infosteel qui souhaitait préparer une édition approge, tant néerlandophone que francophone. La préparation de celle-ci a ainsi été onceau et R. Maquoi (Université de Liège), pour l’adaptation francophone, et à ECO) et L. Pyl (Lessius Mechelen, Campus De Nayer), pour l’adaptation néerlandoefois été conduite en étroite symbiose afin de garantir la plus grande cohérence tes. Construction mixte Guides de construction métallique 14/05/2011 18:11:11 (2-1) 2 u Rd V d 0,8 f P 4 Q H (2-2) 2 ck cm Rd V f E P 0,29 d B H (2-3) sc sc sc 1 als si h 4d h 0,2 1 als si 3d h 4d d B B ! § · d d ¨ ¸ © ¹ (2-4) 0 sc t t,max p p r 0,7 b h k 1 k h h n § · d ¨ ¸ ¨ ¸ © ¹ (2-5) 0 sc l sc p p p b h k 0,6 1 1,0 met avec h h 75mm h h § · d d ¨ ¸ ¨ ¸ © ¹ (2-6) y a f 235 f en et d h 2 t 2 r F (2-7) S t s s c A A (2-8) y ctm s c sk f f k 235 f S E (2-9) eff 0 e ,i e ,i e i eff 0 e ,i e ,i e i e e ,i b b b met avec b L / 8 b b b b met avec b L / 8 b met avec (0,55 0,025 L / b ) 1 C C 6 d 6 d d (2-10 a) (2-8) (2-9) 2 u Rd d 0, f P Q 2 ck cm d f , d B H 3) sc sc sc 1 l i 0,2 1 l si d B · ¨ © ¹ 0 sc t t, ax p p r 0, h k k h § · ¨¨ ¸ © 0 sc l sc p p p b k 0,6 1 , met avec h § · d ¨ ¸ © ¹ 6 y a f f en t t r 7 t s A y ct s c sk f f 235 f S E ) eff 0 e ,i e ,i e i eff 0 e ,i e ,i e i e e ,i b b t avec / 8 b b b t avec b / et avec (0,5 0,02 / b ) C 6 d 8 2 . s t a a l - b e t o n l i g g e r s met: en: : gelijk aan 1,0 als de doorsnede van klasse 2 is en aan 1,1 als de doorsnede van klasse 1 is (klasse waarvoor een plastische rotatiecapaciteit is vereist); kc : coëfficiënt die rekening houdt met de verdeling van spanningen in de doorsnede juist voor het scheuren (NBN EN 1994-1-1, 7.4.2) De flenzen en het lijf van een gedeeltelijk omstort profiel vertonen een kleiner risico voor plooi dan in het geval zonder omstorting. De criteria voor de classificatie van flenzen van gedeeltelijk omstorte doorsneden zijn gegeven in tabel 2-4. Tabel 2-4 : Classificatiecriteria van flenzen van gedeeltelijk omstorte doorsneden b c t b gewalst profiel gelast profiel c t c b c b 0,8 ≤ ≤ 1,0 b c b t c + doorsnedeklasse type grenswaarde c/t 1 gewalst óf gelast profiel £ 9 2 £ 14 3 £ 20 Als voldaan is aan de regels met betrekking tot constructieve schikkingen bepaald in 5.5.3(2) van NBN EN 1994-1-1, mag een lijf van klasse 3 omstort door beton, opgewaardeerd worden tot een lijf van klasse 2. 2.1.5 Meewerkende breedte Bij de berekening van staal-betonliggers gaat men uit van de hypothese van behoud van vlakke doorsneden naar het voorbeeld van hetgeen wordt gedaan bij andere typen van liggers. De bovenflens die bestaat uit de betonplaat is normalerwijze groot in vergelijking met de overspanning van de ligger; hij is dus onderhevig aan "shear lag". In een dwarsdoorsnede zullen de rekken en dus de spanningen in de betonplaat verkleinen naarmate men zich verwijdert van de as van de ligger (figuur 2-8). Om toch verder beroep te kunnen doen op de klassieke liggertheorie, en in het bijzonder op de formule van Navier, is het gebruikelijk om de flensbreedte b te reduceren tot een "meewerkende breedte" beff (soms ook "effectieve breedte" genoemd); dezelfde kunstgreep is trouwens van toepassing voor T-balken in gewapend beton (zie figuur 5.3 van NBN EN 1992-1-1). Voor de elastische algemene berekening van liggers in gebouwen is het toegestaan, als vereenvoudiging, om een constante meewerkende breedte toe te passen over de gehele lengte van elke overspanning. Deze waarde wordt gelijk genomen aan de Figuur 2-8 : Principe van meewerkende breedte b v b eff smax b 0 b e2 b e1 b 0 b e2 b e1 b 2 b 1 betonnen T-balk staal-betonligger BE_staalbeton2.indd 8 14/05/2011 18:18:16 1 . i n l e i d i n g t o t s t a a l - b e t o n c o n s t r u c t i e s 1.2 Staalplaat-betonvloeren 1.2.1 Opbouw Een staalplaat-betonvloer besta at uit een geprofileerde dunne staalplaat die ontworpen is om op een efficiënte ma nier constructief samen te werk en met het beton van de vloerplaat dat erin komt. St aalplaat-betonvloeren zijn zeer geschikt voor toepassing in de staalbouw waarbij zi j, middels een verbinding, kunn en samenwerken met de stalen vloerliggers (figuur 1-1 2). Staalplaat-betonvloeren kunnen samenwerken met liggers van a ndere materialen zoals bijvoorbeeld gewapend beto n of hout. De geprofileerde staalplaat verv ult verschillende functies: ze biedt een werkvloer tijdens d e uitvoering; ze dient als bekisting bij het bet onneren van de vloerplaat; ze vervult de rol van onderwape ning voor het beton van de vloe rplaat. Er bestaat een grote verscheiden heid aan geprofileerde staalplate n in de handel (figuur 1-13). Deze platen onderscheiden zich door hun vorm, hun hoogt e, de afstand tussen de golven, de verstijving van hun wa nden, de wijze van overlapping wanneer naast mekaar liggend en de manier waarop de samenwerking met het beton wordt verzekerd. • • • Figuur 1-12 : Voorbeeld van een staa lplaat-betonvloer Figuur 1-13 : Enkele typen van gepro fileerde platen voor staalplaat-betonv loeren OP¬DE¬BOUWPLAATS GESTORT¬BETON WAPENING GEPROFILEERDE STAALPLAAT STALEN¬LIGGER DEUVEL BE_staalbeton1.indd 9 26/05/2011 8:51:34 a l Staal-betonconstructies Toepassing en berekening van staal-betonconstructies voor gebouwen volgens Eurocode 4 bij normale temperatuur en brand René Maquoi, Rik Debruyckere, Jean-François Demonceau en Lincy Pyl -betonconstructies t over en becommentarieert de rekenregels van Eurocode 4, van toepassing op staals. chrijft de bijzonderheden van staal-betonconstructies en behandelt de algemene prinking tot het berekenen en het uitvoeren van verschillende types van samenstellende ebouwen: staal-betonliggers, staalplaat-betonvloeren, staal-betonkolommen en staalen. n 2 tot 5 behandelen in detail de berekening van deze elementen bij normale tembrand. De rekenmethoden en toepassingsregels zijn conform NBN EN 1994-1-1 en 2. Ze worden uiteengezet in een groot aantal uitvoerig gedocumenteerde rekeneft een volledige berekening van de staal-betonconstructie van een bioscoopcomplex terdam. n zijn inhoud vormt dit boek een zeer nuttig hulpmiddel voor studiebureaus en contros een gids voor alle betrokkenen in de bouwwereld. R.J. Stark die tegelijkertijd lesgevers (TU Delft en TU Eindhoven) zijn en ontwerpingede originele Nederlandse versie voorbereid voor Bouwen met Staal die instaat voor de Nederland. Op basis van een volgens de regels opgesteld contract heeft Bouwen met rechten overgedragen aan Infosteel die een uitgave afgestemd op het Belgische pubereiden, zowel in het Nederlands als in het Frans. De voorbereiding van deze werd wd aan R. Debruyckere (SECO) en L. Pyl (Lessius Mechelen, Campus De Nayer) voor lige aanpassing, en aan J.F. Demonceau en R. Maquoi (Universiteit van Luik), voor de assing. Zij is evenwel tot stand gekomen in nauwe symbiose teneinde de grootste sa- de twee teksten te garanderen. 05 Staal-betonconstructies René Maquoi, Rik Debruyckere, Jean-François Demonceau en Lincy Pyl Handboeken staalconstructies 14/05/2011 18:10:06 Staal-betonconstructies Toepassing en berekening volgens Eurocode 4 bij normale temperatuur en bij brand Publicatie in de reeks Handboeken staalconstructies Bestel nu ! - www.infosteel.be/publicaties Construction mixte Conception et dimensionnement selon l’Eurocode 4 (température ordinaire/situation incendie) Publication dans la série Guides de construction métallique Commandez-la maintenant ! - www.infosteel.be/publications on-mixte.indd 3 31/01/2018 13:46:13
90 jaar geleden_il y a 90 ans L’Ossature Métallique - 1932 Testen van vloerplaten Op verzoek van L’Ossature Métallique heeft de heer L. Baes, hoogleraar stabiliteit van constructies aan de Universiteit van Brussel, een studie uitgevoerd naar de weerstand van een plaat van gewapend beton met ribben met ingegoten staalprofiel. Het doel van de proef: aangezien het geraamte van een gebouw van staal is, en het gebruik van balken dus is voorzien, trachten deze balken zo goed mogelijk te benutten voor de sterkte en stijfheid van de platen. Het gebruik van breedflensbalken in gelaste constructies Gelaste constructies maken momenteel een snelle ontwikkeling door. De voordelen van lassen zijn welbekend: gewichtsbesparing, zuinigheid bij de uitvoering en afwezigheid van lawaai. In de lasconstructie zijn breedflensbalken bijzonder geschikt om te lassen, omdat ze brede, gemakkelijk toegankelijke lasnaden mogelijk maken. Zij worden gebruikt als kolommen vanwege hun hoge weerstand tegen knikken. De onderdelen van de kolommen zijn doorgegelast met passende verbindingsplaten ertussen. Door het klinken te vervangen door het lassen is een gewichtsbesparing van 15% en een totale prijsbesparing van 20% bereikt. Commercieel en residentieel gebouw in Luxemburg Hertz-Grünstein, een grote Luxemburgse kledingonderneming, heeft besloten al haar afdelingen in één gebouw onder te brengen. Het geraamte van het gebouw is volledig van staal: het bestaat uit gewone balken, Grey-balken en samengestelde liggers, versterkt, waar de krachten dit vereisen, door toegevoegde flenzen. Op de begane grond springen de winkelramen 1,80 en 2,30 m terug ten opzichte van de gevels van de twee straten. Deze uitstalramen zijn volledig onbelemmerd en hebben geen zuilen of storende onderbrekingen van de ramen. De bovenste verdieping ligt dieper en vormt samen met het terras een mooie architecturale compositie. L’Ossature Métallique - 1932 Essais de hourdis A la demande de L’Ossature Métallique, M. L. Baes, professeur de Stabilité des Constructions à l’Université de Bruxelles, a entrepris une étude sur la résistance d’un hourdis formé de dalles en béton armé et de nervures dans chacune desquelles est enrobée une poutrelle. But de l’essai : Étant donné que l’ossature d’un bâtiment est prévue en métal, que donc l’emploi de poutrelles est prévu, chercher à tirer de ces poutrelles le meilleur parti possible pour la résistance et la raideur des hourdis. L’emploi des poutrelles à larges ailes dans les charpentes soudées Les charpentes soudées prennent actuellement un développement rapide. Les avantages de la soudure sont bien connus : économie de poids, économie dans l’exécution et absence de bruit. En charpente soudée, les poutrelles à larges ailes se prêtent particulièrement bien à la soudure, car elles permettent la confection de larges cordons de soudure, aisément accessibles. On les emploie comme piliers, à cause de leur grande résistance au flambage. Les éléments de piliers sont soudés bout-à-bout avec interposition de goussets appropriés. En substituant la soudure au rivetage, on a pu réaliser des économies de 15 % sur le poids et 20 % sur le prix total. Immeuble de commerce et d’habitation à Luxembourg La firme Hertz-Grünstein, importante maison luxembourgeoise d’habillement, décida de réunir tous ses services dans un même immeuble. L’ossature du bâtiment est entièrement métallique: elle comporte des poutrelles ordinaires, des poutrelles Grey et des poutres composées, renforcées, là où les efforts l’exigent, par des semelles rapportées. Au rez-de-chaussée, les vitrines sont établies en retrait à 1,80 et à 2,30 m des façades des deux rues. Celles-ci sont tout à fait dégagées et ne comportent ni colonnettes, ni interruption gênante des glaces. Le dernier étage est construit en retrait et forme avec la terrasse un couronnement d’un bel effet architectural. 4 L’Ossature Métallique was vanaf 1932 het maandblad van het Centre belgo-luxembourgeois d’information de l’acier (CBLIA). In 1955 wijzigde de titel van het tijdschrift in ‘ACIER |STAHL |STEEL’. Dit tijdschrift is de facto de voorganger van het huidige ‘info-steel’. _L’Ossature Métallique était depuis 1932, la publication du Centre belgo-luxembourgeois d’information de l’acier (CBLIA). En 1955, le nom de la revue change en ‘ACIER |STAHL |STEEL’. Cette revue est de fait le prédécesseur de l’actuelle ‘info-steel’.
Passerelle métallique sur la Sambre à Namur Le 23 août 1914 le Génie Militaire fit sauter une passerelle – construite en 1905 en béton – qui s’effondra au milieu de la rivière. La nouvelle passerelle en acier a 50 m de portée et 3 m de largeur. Elle est du type suspendu à chaînes et poutres raidisseuses. Un des avantages sur la passerelle en béton armé, son platelage se trouve au niveau des rives et par conséquent les escaliers ont pu être supprimés, cela a pu être réalisée à cause de la faible épaisseur du tablier. Le tablier est constitué par des poutrelles transversales distantes de 2 m environ, rattachées aux chaînes par l’intermédiaire de tirants en acier doux ordinaire de 22 mm de diamètre. Sur les traverses, sont posées des tôles de 8 mm d’épaisseur raidies par des fers U sur lesquelles vient se placer un platelage en béton armé de 3 cm d’épaisseur. Station de ravitaillement d’essence à ossature métallique Les ateliers P. Bracke, à Bruxelles, viennent de réaliser une station de ravitaillement d’essence ossature métallique, à Cobbeghem. L’idée d’établir des stations de ravitaillement pour automobiles qui a pris naissance aux Etats-Unis, a reçu rapidement des applications sur le continent et notre pays possède quelques-unes de ces stations. L’utilité incontestable de ces stations est très appréciée par le monde automobile. Toiture du ‘Sport-Paleis’ à Anvers On achève en ce moment à Anvers, d’après les plans d’ensemble de l’architecte Albert Hérent, l’érection d’une vaste construction, connue sous le nom de Sport-Paleis. Ce Palais des Sports doit abriter un vélodrome dont la piste a un développement à la corde de 250 m, et autour de laquelle pourront se grouper plus de 22.000 spectateurs. Une charpente métallique couvre une surface de 48 x 80 m, complété sur ses grands côtés par deux demi-cercles de 40 m de rayon. La toiture centrale est soutenue par 4 grandes fermes de 80 m de portée et distantes entre elle de 16 m. Le choix du canevas des fermes a été dominé par le souci d’éviter les pièces comprimées trop longues. Stalen loopbrug over de Samber in Namen Op 23 augustus 1914 bliezen de Militaire Genie een brug op - gebouwd in 1905 in beton - die midden op de rivier instortte. De nieuwe stalen voetgangersbrug heeft een overspanning van 50 m en is 3 m breed. Het is van het hangende type met kabels en verstijvingsbalken. Een van de voordelen ten opzichte van de brug van gewapend beton is dat het brugdek zich op het niveau van de rivieroever bevindt en de trappen dus achterwege konden blijven, wat mogelijk was door het dunne brugdek. Het dek bestaat uit dwarsbalken met een onderlinge afstand van ongeveer 2 m, verbonden met de kabels door middel van gewone trekstangen van zacht staal met een diameter van 22 mm. Op de dwarsbalken worden 8 mm dikke staalplaten geplaatst, verstijfd door U-ijzers, waarop een 3 cm dik dek van gewapend beton wordt aangebracht. Benzinestation opgebouwd met een staalskelet De ateliers P. Bracke uit Brussel hebben zopas een tankstation met stalen structuur gebouwd in Kobbegem (Asse). Het idee om tankstations voor auto’s te bouwen is in de Verenigde Staten ontstaan, en heeft op het continent snel navolging gekregen. Ons land telt een paar van deze stations. Het onbetwistbare nut van deze stations wordt door de automobielwereld zeer gewaardeerd. Dak van het Sport-Paleis’ in Antwerpen In Antwerpen wordt momenteel de laatste hand gelegd aan de bouw van een groot gebouw dat bekend staat als het Sport-Paleis, naar de plannen van architect Albert Hérent. In dit sportpaleis moet een velodroom komen met een baan van 250 m, waarrond zich meer dan 22.000 toeschouwers kunnen verzamelen. Een stalen dakconstructie beslaat een oppervlakte van 48 x 80 m, aan de lange zijden aangevuld met twee halve cirkels met een straal van 40 m. Het centrale dak wordt ondersteund door vier grote spanten met een spanwijdte van 80 m en een onderlinge afstand van 16 m. Er werd gekozen voor een vakwerkconstructie om al te lange samengedrukte delen te vermijden. 5
up-to-date_mise à jour Wijziging van de brandpreventie-wetgeving op komst Het koninklijk besluit van 7 juli 1994 tot vaststelling van de basisnormen voor de preventie van brand en ontploffing waaraan de gebouwen moeten voldoen, zal binnenkort worden gewijzigd. Het ontwerp van besluit bevat verschillende aanpassingen van de voorschriften voor de brandveiligheid van nieuwe op te richten gebouwen, onder andere is er een uitgebreide aanpassing van de voorschriften voor de brandveiligheid van gevels, parkings, stookafdelingen en liften die in de gebouwen worden geïnstalleerd. De definitieve tekst zou rond deze tijd in het Staatsblad verschenen zijn, zodat er nog minstens 4 maanden gelegen zijn tussen de publicatie en de inwerkingtreding op 1 juli 2022. FOD Binnenlandse zaken publiceert op haar website alvast een document waarin de gewijzigde passages gemarkeerd zijn: www.civieleveiligheid.be/ nl/ontwerp-tot-wijziging-van-het-koninklijk-besluit-van-7-juli-1994-tot-vaststelling-van-de-basisnormen-voor-de-preventie-van-brand Uitgelicht : brandgedrag van de gevels Deze brand in de Grenfell-toren in 2017 was een wake-up call voor het brandgedrag van gevels en de toenemende aanwezigheid van brandbare materialen in de gevels. De voorschriften van punt 6 van bijlage 5/1 van het koninklijk besluit van 7 juli 1994 zijn vervangen door nieuwe voorschriften waarbij voor hoge gebouwen het gebruik van brandbare materialen zoveel mogelijk beperkt is; stalen gevelsystemen kunnen in dat geval zeker een positief antwoord bieden op de uitdagingen. Uitgelicht : Aansluiting van de compartimentwand met het dak of gevel voor de industriegebouwen. Wanneer de compartimentwand niet boven het dakoppervlak uitsteekt, hoeft het brandwerende gedeelte van het dak met een lengte van 4 m niet langer gelijk verdeeld te zijn over weerszijden van de compartimentwand. Hetzelfde geldt voor het gedeelte van de gevel met een lengte van 2 m wanneer de compartimenteringswand niet uit het gevelvlak steekt. Tekst: Koen Michielsen La législation sur la prévention des incendies est en passe d’être modifiée L’arrêté royal du 7 juillet 1994 fixant les normes de base en matière de prévention contre l’incendie et l’explosion, auxquelles les bâtiments doivent satisfaire, sera prochainement modifié. Le projet comporte différentes adaptations des dispositions relatives à la protection contre l’incendie des nouveaux bâtiments à construire, et notamment une adaptation étendue des dispositions relatives à la protection contre l’incendie des façades, parkings, chaufferies et ascenseurs installés dans les bâtiments. A l’heure actuelle, le texte final aurait dû être publié dans le Moniteur, de sorte qu’il y ait au moins quatre mois entre sa publication et son entrée en vigueur le 1er juillet 2022. SPF Intérieur publie sur son site web déjà un document où les passages modifiées sont surlignés : www.securitecivile.be/fr/projet-de-modificationde-l-arrete-royal-du-7-juillet-1994-fixant-les-normes-de-base-en-matiere-deprevention-contre-lincendie En exergue : le comportement au feu des façades En 2017, un incendie à la tour Grenfell à Londres a tué un total de 72 résidents. Cet incendie a été un signal d’alarme pour le comportement au feu des façades et la présence croissante de matériaux inflammables dans les façades. Les exigences du point 6 de l’annexe 5/1 de l’arrêté royal du 7 juillet 1994 sont remplacées par de nouvelles exigences dans lesquelles pour les bâtiments élevés l’utilisation de matériaux combustibles est limitée autant que possible ; dans ce cas, les systèmes de façade en acier peuvent certainement apporter une réponse positive à ces défis. En exergue : Raccordement de la paroi du compartiment au toit ou à la façade pour les bâtiments industriels Dorénavant, lorsque la paroi du compartiment ne dépasse pas de la toiture, la partie du toit résistante au feu d’une longueur de 4 m ne doit plus obligatoirement être répartie de manière égale de part et d’autre de la paroi de compartiment. Pareil pour la partie de la façade résistante au feu d’une longueur de 2 m lorsque la paroi du compartiment ne dépasse pas de la façade. Texte : Koen Michielsen 6
SCOORT U OOK ? Architecten, projectontwikkelaars en ondernemers stellen hun bedrijfsgebouwen met karakter en spraakmakende kantoren aan u voor. Ontdek Score with Steel via onze website www.scorewithsteel.com of op onze sociale mediakanalen. EEN SCHOT IN DE ROOS. STAAL: #scorewithsteel
awards_awards Frankrijk: Trophées Eiffel 2021 De ‘Trophées Eiffel’ die worden uitgereikt door ConstruirAcier hebben tot doel een reeks significante architecturale bouwwerken voor te stellen die volledig of gedeeltelijk in staal werden opgetrokken. Het palmares 2021 getuigt van een expressieve en continue eigentijdsheid. De verscheidenheid aan geselecteerde constructies toont aan dat waar andere materialen aanleiding geven tot realisaties die min of meer beperkt zijn in de diversiteit van hun uitdrukking, staal een zeer brede waaier aan technische, functionele en esthetische oplossingen biedt die de sites waar het materiaal wordt aangewend, tot hun volle recht doen komen. ‘Inrichten’ – Martell Dégustation Het uitzonderlijke creëren door industriële materialen samen te brengen rond een parcours dat de knowhow, de magie en de rituelen van een beroemd cognachuis onthult: Martell wil zijn driehonderd jaar geschiedenis en knowhow in de verf zetten met een proeflokaal waar de meester-blenders zullen werken voor een ingewijd publiek. Het project is ondergebracht in een wijnpakhuis, een architectonische vitrine met een sterke identiteit. In het midden van de ruimte scheert het nieuwe proeflokaal langs het geraamte, genesteld tussen vier bestaande palen en zwevend boven de oorspronkelijke vloer. Het geraffineerde silhouet profiteert van de duisternis en de stilte en past zich aan het ceremoniële van de proeverij aan. ‘Leren’ – School aan het meer Een schoolgroep, gelegen achter de kerk en het gemeentehuis van Lugrin, een klein stadje aan de oevers van het Meer van Genève heeft al drie uitbreidingen achter de rug. Het nieuwe project omvat toevoeging van een halfpension, een nieuwe binnenplaats en 4 zalen. Het gebouw staat op een betonnen sokkel en wordt bovenaan afgewerkt met weervast staal. De natuurlijke patine van het staal vormt een subtiele echo van de dakbedekking van de naburige gebouwen. De rode draad van het project, de overdekte galerij, loopt langs de binnenplaats en sluit aan op de bestaande scholengroep. Deze zuilengalerij is meer dan een eenvoudige omloop en wordt omgevormd tot een binnenplaats. France : Trophées Eiffel 2021 Les Trophées Eiffel, décernés par ConstruirAcier, contribuent à faire connaître des oeuvres architecturales variées et significatives, réalisées tout ou partie grâce au matériau acier. Le palmarès 2021 est l’expression d’une forme de modernité expressive et contenue. La diversité des constructions retenues est la démonstration que pendant que d’autres matériaux conduisent à des familles de réalisations plus ou moins limitées dans la diversité de leurs expressions, l’acier autorise un éventail extrêmement large de solutions techniques, fonctionnelles et esthétiques, profitables aux sites qu’elles accompagnent. ‘Aménager’ – Martell Dégustation Créer l’exceptionnel par l’assemblage de matériaux industriels autour d’un parcours qui révèle les savoir-faire, la magie et les rituels d’une célèbre maison de cognac : Martell souhaite mettre en valeur ses trois cent ans d’histoire et son savoir-faire par une salle de dégustation où opèreront les maîtres assembleurs devant un public initié. Un chai accueille le projet, écrin architectural à l’identité forte. Au centre de l’espace, la nouvelle salle de dégustation effleure la charpente, nichée entre quatre poteaux existants et se décolle légèrement du sol. Sa silhouette épurée tire parti de l’obscurité et du silence, s’adaptant au cérémonial de la dégustation. ‘Apprendre’ – L’école sur le Lac Lugrin, petite bourgade du Pays d’Évian, se déploie sur une succession de terrasses sur les bords du Lac Léman., Le groupe scolaire, installée, derrière l’église et la mairie de Lugrin, petite bourgade sur les bords du Lac Léman a déjà connu trois extensions. Le nouveau projet vient augmenter la capacité en le dotant d’une demi-pension, une nouvelle cour, 4 salles. Le bâtiment, posée sur un socle béton, est à l’étage recouvert d’acier auto-patinable. Le moirage naturel de l’acier trouve un écho subtil avec les tuiles des bâtiments avoisinants. Le fil d’Ariane du projet, la galerie couverte longe la cour et connecte au groupe scolaire existant. Plus qu’une simple circulation, cette colonnade se transforme en préau. Lauréat catégorie ‘Aménager’ Martell Dégustation, Cognac (16) Architecte : Elluin Duolé Gillon architecture (Edgar) foto_photo: © Ivan Mathie Lauréat catégorie ‘Apprendre’ L’école sur le Lac, Lugrin (74) Architecte : Ateliers o-s architectes foto_photo: © Cyrille Weiner Bron_source : ConstruirAcier www.construiracier.fr/concours/trophees-eiffel/2021-2/ 8
‘Oversteken’ – Passerelle over de Scarpe Via de voetgangersbrug kan een traag pad dat de omgeving van Arras doorkruist de Scarpe oversteken. De classificatie van de Scarpe als bevaarbare waterweg vereist een vrije rechthoek van 20 m bij 6 m boven het water voor de scheepvaart. De architectonische vernieuwing is gebaseerd op de efficiënte staal-betonbrugtechniek, die op grote schaal wordt toegepast in de vorm van dubbele liggerbruggen. Hier wordt de gebruikelijke configuratie van de balken omgekeerd door de positie van de tussensteunpunten. Een scharnierende verbinding in het midden van de overspanning van de constructie zorgt ervoor dat over de gehele lengte van de constructie een negatief buigend moment wordt gehandhaafd. ‘Wonen’ – Huis op een heuvel De belangrijkste troeven van het glooiende terrein bevinden zich op de top ervan: het uitzonderlijke uitzicht op de vallei van de Ource en de adembenemende beboste horizon. Het idee om het huis boven een kunstmatige ravijn, uitgegraven door de vorige eigenaars, te hangen drong zich op. De stalen structuur kreeg een bekleding van aluminium. Het dak bestaat uit geprofileerde staalplaten en aluminium. De stalen balken zijn in betonnen vloerplaat (kwartsafwerking) ingewerkt en lopen door tot het terras uit larikshouten, waardoor de uitkraging mogelijk wordt. ‘Architectuur en ingenieurskunst’ – Overdekking archeologisch opgraving Het ontwerp van deze beschutting in Bibracte moet de ruïnes van een Romeins huis (Domus PC2) van 1500 m² beschermen, de natuur van deze plek respecteren en onderdak bieden aan onderzoekers en bezoekers. Het skelet van gegalvaniseerd staal (67 T in totaal), bestaat uit semi-Vierendeel liggers met een overspanning van 36 m. Het structurele schema werd zo ontworpen dat er geen permanente funderingen in de grond zouden komen en dat er zou worden voorzien in repliceerbare geraamten met een logica van prefabricage en mogelijke uitbreiding. De karakteristieke hangende gewichten bestaan uit een betonnen vulling in een zwarte canvas bekisting. ‘Franchir’ – Passerelle sur la Scarpe La passerelle permet à la voie douce, reliant différentes communes de l’agglomération d’Arras, de franchir la Scarpe, rivière qui coupe le site en deux. La longueur totale de la brèche est 44 m. Le classement de la Scarpe en voie navigable impose un rectangle libre de 20 m par 6 au-dessus de l’eau pour la navigation. L’innovation architecturale est fondée sur la technique efficace des ponts mixtes béton-acier, très répandue sous la forme des ponts bipoutres. Ici, la configuration habituelle des poutres est inversée grâce à la position des appuis intermédiaires. Une articulation placée à mi-portée de l’ouvrage garantit la permanence d’un moment de flexion négatif sur toute la longueur de la structure. ‘Habiter’ – Maison perchée Les principaux atouts du site, particulièrement incliné, se trouvent en haut du terrain : la vue exceptionnelle sur la vallée de l’Ource et son époustouflant horizon arboré. L’idée de suspendre la maison sur ce ravin, creusé par les anciens propriétaires, s’impose alors comme une évidence. La construction métallique est revêtue par un bardage en aluminium. La couverture a été réalisée en bac acier et aluminium. Incorporées dans le plancher-dalle en béton (finition surfacé quartz), les poutres en acier se prolongent jusqu’à la terrasse en bois de mélèze, permettant ainsi le porte-à-faux. ‘Architecture & Ingénierie’ – Couverture des fouilles archéologiques La conception de cet abri à Bibract est née des besoins du lieu : couvrir les vestiges d’une maison romaine de 1 500 m², baptisée Domus PC2, le respect de ce site naturel et abriter les chercheurs tout en attirant les visiteurs. La charpente acier galvanisée (67 T au total), composée de poutres semi-Vierendeel de 36 m de portée. Le schéma structurel a été élaboré afin d’assurer l’absence de fondations définitives dans le sol et de prévoir des trames réplicables avec une logique de préfabrication et d’extension possible. Signature de l’ouvrage, les lests suspendus sont constitués d’un remplissage béton dans un coffrage perdu en toile noire. Lauréat catégorie ‘Franchir’ Passerelle sur la Scarpe, Arras (62) Architecte : SPAN foto_photo: © SPAN Lauréat catégorie ‘Habiter’ Maison perchée, Verpillières-sur-Ource (10) Architecte : Hérard & Da Costa foto_photo: © Philippe Ruault Lauréat catégorie ‘Architecture & Ingénierie’ Couverture des fouilles archéologiques de Bibracte / Domus PC 2, Mont Beuvray (71) Architecte : Paul Andreu Architectes (création) 9
‘Innoveren’ – Glazen koepel van het Hôtel de la Marine Het glazen dak bevindt zich in het Hôtel de la Marine in Parijs. Met een oppervlakte van ongeveer 300 m² beslaat het de Cour de l’Intendant, de oonthaalruimte van het museum. Het is de bedoeling om de bijgebouwde bovenverdiepingen te laten verdwijnen achter een spel van spiegels, en tegelijk licht te brengen in deze eerder donkere binnenplaats. Als een kroonluchter verzamelt hij het bovenste licht en verspreidt het over de binnenplaats. De structuur, bekleed met spiegelglad gepolijst roestvast staal, krijgt meer densiteit aan de rand en weerkaatst de zonnestralen, waardoor lichtgevende oppervlakken op de gevels en op de grond ontstaan. In het midden opent een ruitvormig glasoppervlak zich in stervorm naar de hoeken. De constructie is samengesteld uit vier driehoeken, waarvan de lange zijde wordt ondersteund door de randbalk. ‘Patrimonium / Bewaren’ – Het ijzeren huis in Poissy Het Maison de Fer (1896) is een gebouw met structuur van geheel van metaal, net als de muren en het dak. De originaliteit van dit voormalige vakantiehuis ligt in de techniek waarmee het werd gebouwd: een systeem van geperste plaatstalen constructie, gepatenteerd door de Belgische ingenieur Joseph Danly. Het huis is ontworpen volgens een variant van het oorspronkelijke Danly-systeem, het zogenaamde gemengde systeem. De muren bestaan in feite uit een eenvoudige metalen buitenmuur, door houten palen verbonden met een binnenmuur die bestaat betonplaten bedekt met pleisterwerk. Net als bij het oorspronkelijke Danlysysteem worden de platen op een plat ijzer aan elkaar geschroefd en met nietjes vastgemaakt aan een metalen frame dat als draagstructuur fungeert. Alle panelen zijn gestempeld met een pers en een matrijs om de buitenvorm van het stuk te krijgen. Het paneel wordt vervolgens gegalvaniseerd. Het ijzeren huis is dus gereconstrueerd zoals in zijn oorspronkelijke staat, met een metalen geraamte en van oude panelen die identiek zijn vervaardigd door middel van stempelen. Het ijzeren huis is nu een cultureel trefpunt van de stad Poissy. ‘Innover’ – Verrière de l’Hôtel de la Marine La verrière est située à l’Hôtel de la Marine, Place de la Concorde à Paris. D’une superficie d’environ 300 m², elle couvre la Cour de l’Intendant, accueil du musée. Elle vise à faire disparaître dans un jeu de miroir les étages supérieurs, postérieurs à la construction d’origine tout en amenant de la luminosité dans cette cour plutôt sombre. A la manière d’un lustre, elle collecte la lumière supérieure et la diffuse dans l’ensemble de la Cour. La structure, habillée en inox poli miroir, se fait plus dense en périphérie et reflète les rayons solaires, créant des tâches lumineuses sur les façades et au sol. Au centre, elle laisse apparaître un losange vitré qui s’ouvre en étoile jusqu’aux angles. La structure est composée de quatre triangles dont le grand côté s’appuie sur la poutre de rive et le sommet opposé est soutenu par une bielle. ‘Patrimoine / Conserver’ – La Maison de Fer de Poissy La Maison de Fer (1896) est un édifice avec une structure entièrement constituée de métal, tout comme ses murs et sa toiture. L’originalité de cette ancienne maison de villégiature repose sur la technique avec laquelle elle a été construite : un système de construction par tôles embouties, breveté par l’ingénieur belge Joseph Danly. La Maison est conçue selon une variante du système Danly d’origine, appelé système mixte. Les murs sont en effet constitués d’une simple paroi métallique extérieure, doublée d’une paroi intérieure composée de poteaux en bois et de plaques de béton de mâchefer recouverts d’enduit de plâtre. A l’instar du système Danly d’origine, les tôles sont boulonnées entre elles sur un fer plat et maintenues par des agrafes sur une ossature métallique qui exerce une fonction de structure porteuse. Tous les panneaux sont emboutis à l’aide d’une presse et d’une matrice donnant la forme extérieure de la pièce. Le panneau est ensuite galvanisé. La Maison de Fer a ainsi été reconstituée comme à son origine avec une ossature métallique et à partir de panneaux anciens et fabriqués à l’identique par emboutissage. La Maison de fer est désormais un lieu culturel de la ville de Poissy. Lauréat catégorie ‘Innover’ Verrière de l’Hôtel de la Marine, Paris (75) Architecte : Christophe Bottineau et Hugh Dutton foto_photo: © HDA - Nicolas Trouillard Lauréat catégorie ‘Patrimoine / Conserver’ La Maison de Fer de Poissy (78) Société d’architecture TRIO Ingénierie foto_photo: © TRIO Ingénierie 10
‘Patrimoine / Fabrication’ – Pont transbordeur de Martrou Chef d’œuvre de l’architecture métallique, le Pont Transbordeur (1900) inventé par Ferdinand Arnodin a achevé sa métamorphose après quatre ans d’un spectaculaire chantier. Les travaux de mise en sécurité et restauration générale de ce dernier pont transbordeur ont consisté à remplacer le tablier à âme pleine par une poutre en treillis Arnodin, changer les suspentes par des haubans, démolir la partie arrière en béton des massifs d’ancrage datant de 1933, renforcer les pylônes, restaurer la nacelle, et, enfin, remettre en peinture l’ouvrage dans sa couleur d’origine, le noir. ‘Patrimoine / Ingénierie’ – Coupole de la Bourse de Commerce La Bourse de Commerce, à Paris, a été restaurée puis transformée en un musée consacré à l’art et à la création contemporaine à travers la Collection Pinault. Le monument circulaire est celui d’une ancienne Halle au blé bâtie en 1763, puis transformée en Bourse de Commerce en 1889, et inscrite dans sa totalité au titre des Monuments historiques depuis 1975. La coupole, qui coiffe la Rotonde centrale, culminant à presque 40 m de haut, est un ouvrage réalisé en 1812, unique et exceptionnel : sa structure en fonte de fer constitue le premier exemple au monde d’une utilisation structurelle du métal à cette échelle. ‘Travailler’ – La Maison des Avocats Abritant l’ordre parisien des avocats, leur caisse des règlements pécuniaires, un auditorium, une bibliothèque et un business center, la conception se fonde sur la recherche d’une grande transparence architecturale, expression d’une justice démocratique. Les contraintes très fortes de la parcelle allouée au projet ont exigé une approche multidisciplinaire très ambitieuse. Une des contraintes majeures du site résidait dans son sous-sol avec la présence d’ouvrages du métro parisien. Un exosquelette structurel composé d’un double porte-à-faux, inscrit dans une double peau bioclimatique, reposant sur quatre points d’appui, chacun posé sur des boîtes à ressort, et contreventé par un noyau central. ‘Patrimonium / Vervaardigen’ – De Transportbrug van Martrou De Transportbrug (1900), een meesterwerk van de staalarchitectuur, bedacht door Ferdinand Arnodin, heeft na vier jaar spectaculair werk zijn metamorfose voltooid. De veiligheids- en algemene restauratiewerkzaamheden aan deze laatste transportbrug bestonden uit het vervangen van het dek met massieve kern door een vakwerkligger van Arnodin, het vervangen van de hanglijnen door tuidraden, het slopen van het achterste betonnen deel van de verankeringsblokken uit 1933, het versterken van de pylonen, het restaureren van de gondel en tenslotte het opnieuw schilderen van het bouwwerk in zijn oorspronkelijke zwarte kleur. ‘Patrimonium / Engineering’ – De koepen van de Handelsbeurs De Bourse de Commerce in Parijs is gerestaureerd en omgevormd tot een museum gewijd aan kunst en hedendaagse creatie van de Pinault Collection. Het cirkelvormige monument is dat van een voormalige korenmarkt die in 1763 werd gebouwd, vervolgens in 1889 werd omgevormd tot de Bourse de Commerce en sinds 1975 in zijn geheel als Historisch Monument is geregistreerd. De koepel, die de centrale Rotonde bekroont en een hoogte van bijna 40 m bereikt, werd in 1812 gebouwd en is uniek en uitzonderlijk: zijn gietijzeren structuur is het eerste voorbeeld ter wereld van het structurele gebruik van metaal op deze schaal. ‘Werken’ – Het huis van advocaten Het Maison de l’Ordre des Avocats biedt onderdak aan de Parijse orde van advocaten, hun fonds voor financiële afwikkeling, een auditorium, een bibliotheek en een zakencentrum. Het ontwerp streeft naar grote architectonische transparantie, een uiting van democratische rechtvaardigheid. De zeer beperkende randvoorwaarden van toegewezen terrein vereisten een zeer ambitieuze multidisciplinaire aanpak.Een van de belangrijkste beperkingen van het terrein was de ondergrond, met de aanwezigheid van de Parijse metro. Een structureel exoskelet bestaande uit een dubbele uitkraging, gevat in een bioklimatologische dubbele huid, rustend op vier steunpunten, elk rustend op verendozen, en geschoord door een centrale kern. Lauréat catégorie ‘Patrimoine / Fabrication’ Pont transbordeur de Martrou, Rochefort (17) Architecte : Philippe Villeneuve, architecte en chef des monuments historiques foto_photo: © Jean-Dominique Lamy/OPPIC/ Baudin-Chateauneuf Lauréat catégorie ‘Patrimoine / Ingénierie’ Coupole de la Bourse de Commerce, Paris (75) Architecte : Tadao Ando Architect & Associates, Niney et Marca Architectes, Agence Pierre-Antoine Gatier Lauréat catégorie ‘Travailler’ La Maison des Avocats, Paris Architecte : Renzo Piano Building Workshop foto_photo: © Sergio Grazia 11
RkJQdWJsaXNoZXIy MzE2MDY=