Ondertitel: Evenwichtige balans tussen vernieuwing en behoud
Award: Nominatie 2022
Tekst: <p>Een kantoorgebouw, onderdeel van een logistiek magazijn, renoveren kan een complexe opdracht zijn, zeker wanneer niet enkel de interne structuren moeten worden aangepast maar ook gevraagd wordt het geheel een facelift te geven zodat het gebouw kan beantwoorden aan een hedendaags comfort en beeldkwaliteit. </p><p>Niet toevallig vertolkt staal in dit proces een belangrijke rol. Concreet werd een stalen substructuur opgehangen aan het betonnen basisskelet. Deze stalen geraamten werden de drager van de verschillende gevelelementen: lamellen, plafonds, looproosters en gevelbekledingen. Het volledige gevelsysteem en zijn substructuur werd geheel ontwikkeld en geproduceerd na het nauwkeurig inmeten van de bestaande situatie via een 3D-puntenwolk. Deze informatie werd verder omgevormd in een BIM-model, zodat de staalproductie en werfmontage zeer efficiënt en met weinig hinder kon verlopen.</p><p>Aan de noordkant van het gebouw werd een imposante stalen vakwerkconstructie toegevoegd, dit ter ondersteuning van de nieuwe terrassen. </p>
Tekst: De nieuwe bibliotheek voor de vakgroep Architectuur en Stedenbouw aan de Universiteit van Gent is opgevat als een groot paviljoen-achtig meubel met drie verdiepingen, dat de ruimte onder het balkon in de voormalige practicumzaal inneemt. De perimeter van de bibliotheek wordt gevormd door boekenkasten. Door hier een hekwerk voor te schuiven wordt de collectie wel of niet toegankelijk, om zodoende de boeken te beschermen bij andere activiteiten, zoals recepties en lezingen, ...
Tekst: Het transparante fietsparkeergebouw wordt een volwaardige voordeur voor het station aan de Posthoflei. Het biedt plaats aan 2.150 fietsen en vormt tegelijk een nieuwe toegang. De stalen kolommen en betonnen vloerplaten zijn zeer slank. Dit betekent veel wapeningsstaven in de vloerplaten boven de stalen kolommen. 91 stalen buiskolommen met een doorsnede van 323,9 mm werden geplaatst. De zwaarste kolom heeft een gewicht van 1,3 ton. Het staal is gegalvaniseerd en in 3 lagen geschilderd.
Tekst: <p>'Structurele elegantie' is de term die deze tijdloze fiets- en voetgangersbrug over de Zwalm het best omschrijft.</p><p>Het ontwerp is gebaseerd op het principe van ‘curved line folding'. Dit vouwproces – vergelijkbaar met de papiervouwkunst origami – laat toe om een plat vlak met weinig tot geen stijfheid te transformeren tot een driedimensionale constructie. De algemene geometrie van deze brug is ontleend aan een vlak ‘vel’ dat langs twee parabolische lijnen is gevouwen. De vorm die hieruit resulteert is een convex brugdek, geflankeerd door twee concave verticale lijfplaten. Dit eenvoudige en elegante ontwerp, gebaseerd op een abstract wetenschappelijk principe, is een mooi voorbeeld van de synergie tussen architecturale en structurele ingenieurskunst. </p><p>Het brugdek van amper 5 ton heeft een overspanning van 10 m en is opgebouwd uit weervaste stalen platen met een dikte van 10 mm.</p><p>Het gemeentebestuur Zwalm koos met weervast staal voor een ecologisch en duurzaam ontwerp.</p>
Tekst: <p>De voetgangers- en fietsersbrug te Beernem verbindt niet enkel de jachtpaden langs het kanaal Gent-Oostende, maar ze verschaft fietsers en voetgangers ook een veilige verbinding tussen het station en de stadskern.<br>De brug laat zich omschrijven als een voorgespannen tuikabelbrug met een gemengd staal-beton wegdek. De 98 m lange overspanning hangt op aan vijf paar tuien. Deze zijn verbonden aan één enkele A-vormige pyloon met ellipsvormige benen die op zijn beurt gestabiliseerd worden door twee trekkers. Ten slotte zorgen de funderingen ervoor dat er een gesloten systeem is zodat er nergens overdreven horizontale krachten ontstaan ten gevolge van verticale belastingen.</p>
Tekst: <p>De fietsers- en voetgangersbrug over de Seille in Metz verbindt voortaan de wijk Queuleu met het stadscentrum. Deze brug, van de hand van de Franse architecte Brigit de Kosmi, werd ontworpen als een wieg van staal.<br>
De brug bestaat uit twee delen. De eigenlijke pas-serelle van 64 m met een variërende breedte van 8,4 m tot 8,7 m, een hoogte van 6,8 m tot 7,5 m en een gewicht van 100 ton. De aanbruggen meten respectievelijk 16,85 m en 24,45 m lang en hebben een breedte van 2,08 m.<br>
De passerelle is opgebouwd uit een reeks U-vor-mige dwarsdragers die met elkaar verbonden zijn door een onderspannen net van elkaar snijdende diagonalen. Het net maakt evenwicht met een kokervormige bovenregel die aan één zijde op het landhoofd verankerd is. Dit moet de doorbuiging van de passerelle beperken.</p>
Tekst: <p>Voor de uitbreiding van hun boetiek voor zwangerschapsmode kozen de bouwheren resoluut voor een eigentijdse invulling.<br>Als vertrekpunt gebruikten de architecten het beeld van de stellingenstructuur uit bamboe, zoals die in Aziatische landen frequent voorkomt. Binnenin wordt de aandacht dan ook getrokken door de dunne, witte staalkolommen, die als dunne (bamboe)stammen in de wind lijken te wiegen wat zorgt voor een verrassend licht en luchtig effect. Het ranke skelet van de staalbuizen met een diameter van 62 mm, loopt door van de kelder tot het dak.</p>
Tekst: <p>Situé rue du Viaduc à Ixelles, le projet conjugue la rénovation lourde d’un bâtiment partiellement classé à la transformation et l’ajout de volumes annexes destinés à abriter une halte garderie et une cafétéria. Dès l’extérieur, le projet se caractérise par l’utilisation de grilles en acier inox, découpées au laser suivant un motif de carte géographique. La densification progressive du bâti, révélée par ces documents, se marque à l’identique dans la proportion des pleins et des vides des tôles utilisées en parement. Cette peau métallique, tantôt horizontale, tantôt verticale, unifie les espaces et conduit naturellement l’auvent vers les espaces privatifs dans lesquels la cohérence se prolonge par l’utilisation complémentaire d’autres éléments d’inox utilisés en parachèvement. Le choix s’est rapidement porté sur l’acier inox pour ses qualités de solidité et de durabilité ainsi que pour l’aspect brillant uniforme.</p>
Tekst: <p>La nouvelle gare du site de Belval représente un lieu important de passage et d’échange. C’est pourquoi, en concevant cette gare, la volonté de l‘architecte a été de mettre l’accent sur les notions de mouvement et de dynamisme. Il a voulu rompre avec l’aspect droit, carré, de la plupart des édifices ferroviaires. Il a alors dessiné une forme arrondie qui fait penser au fuselage d'un avion, si bien que l’on peut parler véritablement de projet « aérien ». La gare – une plate-forme de 120 mètres de long qui repose sur 16 piliers - passe ainsi au-dessus des quais, ceux-ci étant littéralement "avalés" par la gare qui les surplombe.<br>Le toit de la gare est constituée de 33 arcs d'acier en forme d‘ellipse entre lesquels se tend une membrane translucide qui sert de protection solaire : une triple couche de film imprimée à damier se gonfle ou se dégonfle pour laisser passer plus ou moins de lumière et de chaleur.<br>En tant que lieu de passage, la gare est aussi ouverte sur l'extérieur par de grandes surfaces vitrées qui offrent une vue imprenable sur tout l‘environnement, et reliée aux infrastructures voisine, comme le complexe commercial Plaza 1, la salle de spectacle ‘Rockhal’, le parking, etc…</p>
Tekst: <p>Het gebouw ARTUR (Associatie RadioTherapie – Urgences) is een nieuw deel van het Centre Hospitalier Émile Mayrisch (CHEM). Het biedt onderdak aan een nieuwe ontvangstruimte, de spoeddienst, de chirurgische polikliniek van het CHEM, evenals een uitbreiding van het Centre National de Radiothérapie François Baclesse. Dit nieuwe gebouw heeft als taak een verbinding tot stand te brengen met de bestaande gebouwen, onderdak te bieden aan ruimten met een sterk technisch karakter (zoals de operatiekamers bijvoorbeeld) en de patiënten op een aangename manier te ontvangen. Door zijn ontwerp te richten op zowel het gebruik als de symboolwaarde, op de techniek als op het beeld is de architect erin geslaagd een ruimte van vertrouwen te creëren waar de patiënt zich individueel behandeld voelt.</p>
<p>Het gelijkvloers en de luifel vormen een sokkel in weervast staal die de nieuwe hoofdingang van het Centre Hospitalier aangeeft. De buitenwand van de trappenhal bestaat eveneens uit platen in weervast staal waarin horizontale uitsnijdingen zijn aangebracht.<br />De gevel van het gebouw bekleedt de functie van beschermende huid. Een gegalvaniseerd stalen structuur draagt de beglazing met een zeefdruk van horizontale lijnen die aan de sequentie van DNA doet denken. Die horizontale lijnen treffen we ook in het gebouw aan, zowel in de ontvangstruimtes, de wachtzalen en de spoeddienst.</p>
Tekst: <p>De bouw van de Gentse stadshal kadert in het masterplan KoBra dat verschillende Gentse pleinen en aanpalende straten een nieuw élan moet geven met meer groen. Het bouwwerk is een historisch ingebed project, dat wil zeggen dat de plek waar de stadshal nu staat, generaties geleden al een bebouwd stadsdeel was. Meer nog: de bebouwing stond op het knooppunt van en gaf structuur aan drie pleinen: het huidige Emile Braunplein, het Goudenleeuwplein en de Poeljemarkt. Toen de historische panden gesloopt werden en niet vervangen, versmolten de drie pleinen tot één open ruimte, die hoofdzakelijk ingericht was als bovengrondse parking. Door er nu op die plek de stadshal te bouwen, wordt de pleinfunctie hersteld.</p>
Ondertitel: Nieuw jasje van weervast staal en glas
Award: Genomineerd
Tekst: <p>Om een oude elektriciteitscentrale nieuw leven in te blazen, besloot de gemeente Zwevegem de Transfosite een herbestemming te geven. Ze werd ingericht als centrum voor recreatie en cultuur. De site werd in 1999 als industrieel erfgoed geklasseerd.
Bij de renovatie werd het gebouw letterlijk in een nieuw jasje gestoken. Het complex kreeg een gevelbekleding van maar liefst 167 ton. Deze is enerzijds opgebouwd uit Cortenstaal, bevestigd op een achterliggende structuur van kokerprofielen met een roestkleurige poedercoating en anderzijds uit een vliesgevel uit gehard gelaagd glas geklemd in gemetalliseerde en gelakte klemprofielen. De Cortenstalen gevel meet 20 m in lengte en 16 m in hoogte. Het corrosieproces werd versneld met een oxidator en gestopt met een roestfix. De gevelbekleding werd opgehangen aan de bestaande structuur. De stalen raamkaders werden aan uitkragende vinnen gehangen. Deze zijn bevestigd zijn aan de ontdubbelde kolommen van de oude gevel.</p>
Tekst: <p>De zuidelijk georiënteerde glazen gevel van de toegang tussen twee bestaande gebouwen van de Leuvense faculteit Sociale Wetenschappen, dient van een zonwering voorzien te worden. Om de functionaliteit te overstijgen werd beslist dit te combineren met een kunstwerk. De wil om de uitkraging en het gewicht van de zonwering te beperken, leidden tot een keuze voor staal.<br>
Het kunstwerk, dat ongeveer 40 cm voor de gevel wordt geplaatst, bestaat uit een tekst in roestvast stalen letters. De belettering aan de buitenzijde draagt bij tot de identiteit en herkenbaarheid van het gebouw.<br>
Om de hoge kostprijs voor het ophangen van afzonderlijke letters te drukken, werd gekozen voor een gedicht uit negatieve letters en wordt een zonnescherm gecreëerd met elementen die bij aanvang als restmateriaal beschouwd werden.</p>
Tekst: <p>De hallen van de K.U.Leuven vormen samen met de Regavleugel de historische kern van de universiteit en huisvesten de voornaamste ontvangstruimtes, ceremoniële zalen en ook het rectoraat dat zich hier op de hoogste verdieping bevindt. De kern van het ontwerp was hoe om te gaan met de transformatie en de uitbreiding van een dergelijk omvangrijk monument, dat daarenboven is opgebouwd uit fragmenten en lagen die dateren van de 13de eeuw tot de eerste helft van de 20ste eeuw. In zijn uitwerking kiest het ontwerp consequent voor een materialiteit die zich beperkt tot de essentie: het stalen skelet wordt ingevuld met betonnen trappen en vloerplaten en is bekleed met een gordijngevel als buitenschil. </p>
Tekst: La principale fonction de ce bâtiment industriel pour une pépinière est le maintien au sec des plantes avant leur déplacement. Ceci exige uniquement un courant d’air et une protection contre la pluie. Le bâtiment a donc été conçu comme une enveloppe perforée avec un toit fermé. La structure simple est constituée de fermes en bois lamellées peintes et de colonnes en acier (profils de gaine de 40 sur 40 cm) sur lesquelles le revêtement de façade prélaqué et perforé à double face en acier a été fixé.
